به گزارش مجله خبری نگار، این واکسن از این نظر منحصربهفرد است که فقط در یک دوز قابل تزریق است و این امر میتواند دفاع انسان را در برابر خطر همهگیری در آینده افزایش دهد.
ویروسهای آنفولانزای مرغی A۵ یک نگرانی جهانی در حوزه سلامت هستند که باعث عفونت در پرندگان، طیور و گاوهای شیری میشوند و گاهی اوقات به انسان نیز سرایت میکنند و باعث بیماری جدی و مرگ میشوند. استراتژیهای فعلی بر توسعه واکسن برای هر سویه به طور جداگانه متکی هستند، فرآیندی کند که نیاز به انتظار برای ظهور سویههای جدید قبل از تولید واکسن منطبق دارد و جمعیتها را در مراحل اولیه شیوع آسیبپذیر میکند.
تیم دانشمندان، به رهبری ماتیلد روچارد از مرکز پزشکی دانشگاه اراسموس در هلند، روشی را برای طراحی واکسنی توصیف کردند که به جای تمرکز فقط بر یک سویه، همه سویهها را هدف قرار میدهد.
ابتدا، این تیم یک نقشه سهبعدی با وضوح بالا ایجاد کرد که نشان میدهد پروتئین HA ویروس A (H۵) چگونه در طول دههها تغییر کرده است و ردیابی تاریخچه و تنوع سویههای مختلف را آسان میکند. (HA یا هماگلوتینین، پروتئین سطحی اصلی ویروس آنفولانزا است و کلید چندین عملکرد حیاتی ویروس محسوب میشود).
سپس آنها از این نقشه برای ایجاد یک پروتئین HA آنتیژنی مرکزی، واقع در مرکز نقشه، استفاده کردند که ویژگیهای مشترک همه سویههای ویروس A (H۵) شناخته شده را نشان میدهد و همچنان قادر به تحریک سیستم ایمنی برای تولید آنتیبادیهای مؤثر علیه طیف وسیعی از ویروسها، از جمله سویههای آینده، است. هدف این طرح، ارائه محافظت گستردهتر در مقایسه با واکسنهای سنتی است که فقط یک سویه را هدف قرار میدهند.
آزمایشهای موفقیتآمیز روی حیوانات
این تیم واکسن را روی موشهای خرما، که یک مدل رایج برای مطالعات آنفولانزا است، آزمایش کرد و دریافت که این واکسن محافظت گستردهای در برابر چندین سویه H۵ ایجاد میکند، معادل اثربخشی واکسنهای اختصاصی برای هر سویه. همچنین در برابر دو ویروس متفاوت نسبت به اجزای واکسن مؤثر بود، که نشاندهنده طیف وسیعتری از محافظت است.
دانشمندان نوشتند: «ما شواهد عملی برای طراحی و ارزیابی واکسنهای آنتیژنی-مرکزی A (H۵) با استفاده از نقشهبرداری آنتیژنی ارائه میدهیم، راهبردی که میتواند برای شامل کردن سایر ویروسهای آنفولانزای حیوانی گسترش یابد.»
مراحل آینده
با وجود نتایج دلگرمکننده در حیوانات، این کار هنوز در حال انجام است. آزمایشهای بالینی در انسان برای تأیید ایمنی و اثربخشی واکسن مورد نیاز است، اما در صورت موفقیت، این رویکرد میتواند برای مبارزه با سایر تهدیدات جدی آنفولانزا در آینده مورد استفاده قرار گیرد.
این مطالعه در مجله نیچر منتشر شد.
منبع: مدیکال اکسپرس