به گزارش مجله خبری نگار، پژوهشهای تازه نشان میدهد که یوگا با وجود فواید محدود برای قلب، به تنهایی قادر به جایگزینی ورزشهای ساختاریافته و پرفشار در بهبود عملکرد عروق نیست.
به نقل از ساینس دیلی، برخلاف باور رایج، یوگا به اندازه ورزشهای متداول و ساختاریافته در بهبود سلامت عروق کارآمد نیست. این نتیجه مطالعهای تازه است که در نشریه Advances in Integrative Medicine منتشر شده و توجه زیادی در محافل علمی و پزشکی برانگیخته است.
کارکرد عروقی به توانایی رگهای خونی برای انتقال مؤثر خون به بافتها اشاره دارد. انعطافپذیری و واکنشپذیری این رگها از شاخصهای کلیدی سلامت قلب و عروق محسوب میشوند. به گفته پزشکان، نشستن طولانیمدت و سبک زندگی کمتحرک، این توانایی را کاهش داده و خطر بروز فشار خون بالا، رسوب کلسترول و لختههای خونی را افزایش میدهد.
دکتر لینا دیوید، متخصص تصویربرداری پزشکی و مدرس دانشگاه شارجه، در توضیح یافتهها میگوید:
«رگهای خونی را مانند شیلنگهای انعطافپذیر باغچه تصور کنید. وقتی این شیلنگها سفت شوند، خطر حمله قلبی و سکته افزایش مییابد. مطالعه ما نشان میدهد که ورزش ساختاریافته این شیلنگها را انعطافپذیر نگه میدارد، در حالی که یوگا فوایدی دارد، اما همیشه قابل اعتماد نیست. افراد میانسال و سالمند اغلب از یوگا بهبودهایی را احساس میکنند، اما جوانترها ممکن است چنین تأثیری را تجربه نکنند.»
اهمیت این نتایج زمانی بیشتر میشود که بدانیم حدود ۳۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان یوگا تمرین میکنند و بیش از ۶۲۰ میلیون نفر نیز طبق آمار سال ۲۰۲۳ از بیماریهای قلبی-عروقی رنج میبرند. این همپوشانی، ضرورت بازنگری در نگاه عمومی به یوگا بهعنوان یک راهکار قطعی برای سلامت قلب را برجسته میکند.
پژوهشگران تأکید میکنند که روشهای ورزشی سنتیتر همچون تایچی، پیلاتس و تمرینات تناوبی پرفشار (HIIT) در بهبود عملکرد عروق کمتحرکان نتایج بهتری نسبت به یوگا داشتهاند. به گفته دکتر دیوید، «حرکت ضروری است، اما نوع، شدت و تداوم فعالیت بدنی تعیینکننده واقعی سلامت عروقی هستند.»
او ادامه میدهد: «حتی روتینهای ساده میتوانند سرخرگها را مقاومتر کنند. رگهای خونی نوعی حافظه دارند؛ هر جلسه ورزش کمک میکند آسیب ناشی از یک روز نشستن طولانی فراموش شود.»
دکتر دیوید نشستن مداوم را «سیگار کشیدن جدید» توصیف میکند؛ عادتی خاموش و خزنده که سالها از عمر شریانها میدزدد. او تأکید میکند: «حرکت بهترین پادزهر است.» بر اساس نتایج این مطالعه، هرچند یوگا همچنان گزینهای در دسترس و از نظر فرهنگی ارزشمند به شمار میرود، اما برای کسانی که به دنبال بهبود پایدار سلامت قلب هستند، کافی نیست و باید در کنار آن به فعالیتهای شدیدتر نیز پرداخت.
نویسندگان این پژوهش خواستار رویکردی دقیقتر و متوازنتر در پیامهای بهداشت عمومی هستند. به باور دکتر دیوید، «یوگا ریشههای فرهنگی عمیقی دارد و بهعنوان یک مداخله سلامت فراگیر و قابل دسترس امیدبخش است. اما در کنار آن، صنعت تناسب اندام و حوزه سلامت دیجیتال میتوانند از این یافتهها برای طراحی برنامههای ورزشی ساختاریافته و راهکارهای فناورانه برای جمعیتهای کمتحرک استفاده کنند.»
پژوهشگران امیدوارند نتایج این تحقیق موجب شود متخصصان مراقبتهای بهداشتی، ورزش را تنها بهعنوان ابزاری برای مدیریت وزن در نظر نگیرند، بلکه آن را یک استراتژی اثباتشده برای بهبود سلامت عروق بدانند. هرچند یوگا شاید همیشه عملکرد عروقی را تقویت نکند، اما همچنان گزینهای ارزشمند باقی میماند، بهویژه برای سالمندان یا افرادی که توان یا تمایل انجام تمرینات شدید را ندارند.
دکتر دیوید در جمعبندی خاطرنشان میکند: «در مقیاس وسیعتر، کمپینهای بهداشت عمومی میتوانند بر این اصل تأکید کنند که حرکت خود نوعی دارو است. چنین نگاهی افراد را به ترکیبی از یوگا و دیگر ورزشها ترغیب میکند تا سلامت قلب هم در دسترستر باشد و هم با فرهنگهای گوناگون سازگارتر.» او در پایان میافزاید: «این موضوع فقط درباره اهداف تناسب اندام نیست؛ بلکه درباره حفاظت از سیستم حیاتی بدن است؛ همان مسیریاب داخلی که شما را زنده نگه میدارد.»