نخستین اعتراف بلینکن به عدم آمادگی اسرائیل برای سازش با ریاض

به گزارش مجله خبری نگار، بلینکن در این جلسه که برای بررسی بودجه وزارت خارجه در سال مالی ۲۰۲۵ برگزار شد برای نخستین بار اذعان کرد که چنانچه عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی مستلزم به رسمیت شناختن کشور فلسطین باشد ممکن است اسرائیلی تمایلی به حصول چنین توافقی نداشته باشد. 

وزیر خارجه آمریکا گفت: «اسرائیلی‌ها خواستار آتش‌بس در غزه و مشخص شدن مسیری برای تشکیل کشور فلسطین هستند و اسرائیل ممکن است مایل یا قادر به پیشروی در این مسیر نباشد.»

وزیر خارجه آمریکا اضافه کرد: «اسرائیل بایستی تصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد از این فرصت برای دستیابی به چیزی که از زمان تآسیسش به دنبال آن بوده است بهره بگیرد یا خیر.»

دولت آمریکا به ریاست «جو بایدن» از مدت‌ها پیش به دنبال عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل به عنوان ادامه توافقاتی است که در دولت دونالد ترامپ به «توافقات ابراهیم» معروف شد.

عربستان سعودی به عنوان بخشی از این توافق خواستار امضای یک قرارداد دفاعی-امنیتی با آمریکا است. ریاض علاوه بر این، برای عادی‌سازی رابطه با اسرائیل خواستار متعهد شدن اسرائیل به مسیری برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین است. 

کابینه اسرائیل به ریاست «بنیامین نتانیاهو» با به رسمیت شناختن کشور فلسطین مخالف است. 

گزارش‌های رسانه‌ای و اظهارات مقام‌های امریکایی و سعودی در روز‌های گذشته حاکی از آن بوده که آمریکا و عربستان در بخش مربوط به توافقات امنیتی دوجانبه پیشرفت‌های زیادی حاصل کرده‌اند، اما در بخش عادی‌سازی رابطه میان ریاض-تل‌آویو اختلافات کماکان باقی است.

چند هفته قبل‌تر، گاردین گزارش داده بود عربستان سعودی با توجه به عدم آتش‌ٰبس در غزه و مقاومت اسرائیل در برابر شناسایی فلسطین به دنبال رسیدن به یک توافق امنیتی محدودتر با آمریکا است.

در این برنامه عربستان سعودی به دنبال امضای یک قرارداد دفاعی با ایالات متحده آمریکا برای برخورداری از کمک این کشور در زمینه انرژی هسته‌ای و مبادله فناوری‌های هوش مصنوعی و دیگر فناوری‌های نوظهور خواهد بود. 

قرار است پیشنهادی به اسرائیل برای عادی‌سازی روابط دیپلماتیک با عربستان در ازای موافقت با راهکار دو دولتی ارائه شود، اما در برنامه جدید، تکمیل معامله میان آمریکا و عربستان سعودی به عادی‌سازی رابطه با اسرائیل مشروط نخواهد شد.

در سوی دیگر ماجرا، دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا دست‌کم فوراً به توافق گسترده منطقه‌ای که از مدت‌ها پیش به دنبال آن بوده دست پیدا نخواهد کرد، اما به دنبال آن خواهد بود که از خلل این شراکت راهبردی با عربستان سعودی از نفوذ فزاینده روسیه و چین در منطقه جلوگیری کند.

اینکه آیا دولت آمریکا با این توافق «کمتر در برابر کمتر» موافقت خواهد کرد یا خیر هنوز مشخص نیست. درباره اینکه کنگره آمریکا چه واکنشی به آن خواهد داشت ابهام‌ها حتی بیشتر است. 

لیندسی گراهام که از حامیان سرسخت رژیم اسرائیل است چندی پیش در واکنش به این گزارش گاردین در گفتگو با پایگاه «جوئیش‌اینسایدر» گفته بود که این مجلس توافق امنیتی میان عربستان و آمریکا را بدون عادی‌سازی رابطه میان ریاض و تل‌آویو تصویب نخواهد کرد.

او همچنین گفت که سعودی‌ها هیچ رفتاری که حاکی از تمایل آنها برای توافق با آمریکا بدون سازش با اسرائیل باشد نشان نداده‌اند.

آنتونی بلینکن در اظهاراتی که چند هفته پیش در ریاض مطرح کرده بود توافق امنیتی میان ریاض و واشنگتن را به پیشرفت در پروژه عادی‌سازی روابط با اسرائیل و همچنین پیشرفت در زمینه تشکیل کشور فلسطین مربوط کرده بود.

بلینکن گفت: «کاری که عربستان و آمریکا در زمینه توافقات خودشان انجام داده‌اند بسیار به اتمام نزدیک است.»

او که در جلسه مجمع جهانی اقتصاد در ریاض حضور داشت گفت: «اما برای پیشبرد عادی‌سازی به دو چیز نیاز خواهد بود: آرامش در غزه و مسیری معتبر برای تشکیل کشور فلسطین.»
فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی هم بعد از دیدار با بلینکن در ریاض گفت که توافقات امنیتی میان عربستان و آمریکا «بسیار بسیار نزدیک است.»

با وجود این، روزنامه گاردین نوشته بود نشانه‌هایی از تزلزل در اردوگاه دولت بایدن مشاهده می‌شود. مقام‌های آمریکایی که هفته گذشته اصرار داشتند که توافق آمریکا و عربستان به عادی‌سازی روابط ریاض و تل‌آویو و راهکار دو دولتی گره خورده در روز‌های اخیر تعهد خود به حصول تحول دوم را کنار گذاشته‌اند. 

طبق گزارش این روزنامه، دست‌کم در مرحله اول ممکن است توافق میان عربستان و آمریکا مستقل از تحولات مربوط به اسرائیل اعلام شود، اما یک درخواست رسمی برای اسرائیل در خصوص عادی‌سازی روابط با عربستان ارسال خواهد شد.

متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا چند هفته پیش گفت: «ما در بخش توافقات دوجانبه بر سر بسته امنیتی-دفاعی بین ایالات متحده و عربستان سعودی بسیار به توافق نزدیک هستیم.»

وی اضافه کرد: «چند جزئیات وجود دارند که لازم است کماکان به حل و فصل آنها ادامه دهیم، اما فکر می‌کنیم که می‌توانیم در مدت زمان کوتاه بر سر آن جزئیات هم به توافق برسیم.»

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا یادآوری کرد که ریاض به صراحت گفته که مگر در صورت آرامش در غزه و مشخص شدن نقشه‌راهی برای تشکیل کشور فلسطین توافقی را [برای عادی‌سازی رابطه با اسرائیل]امضا نخواهد کرد.