تعاملات اندیشه‌ای، گسست تاریخی مغرب و مشرق جهان اسلام را از میان برمی‌دارد

به گزارش مجله خبری نگار/اطلاعات: وی افزود: آثار متعدد مؤلفان مبارز الجزایری به عنوان متن مطالعاتی و مبارزاتی برای مردم ایران مطرح بود. کتاب‌هایی نظیر «افضل‌الجهاد» عمار اوزگان از جمله کتاب‌هایی بود که مبارزان ایران قبل از انقلاب آن‌ها را می‌خواندند و از آن تجربه‌هایی می‌آموختند. همچنین در همان سال‌ها آثاری از مقالات و کتاب‌هایی در زبان فارسی در ارتباط با انقلاب الجزایر نوشته و عرضه شد. انقلاب مردمی که بعد از ۱۳۲ سال توانستند به استقلال برسند، برای مردم ایران که در رنج بودند بسیار الهام‌بخش بود.

صالحی در معرفی مؤسسه اطلاعات اظهار کرد: از جمله ویژگی‌های این مؤسسه این است که قدیمی‌ترین رسانه‌مکتوب ایران به‌شمار می‌آید. اولین شماره آن ۱۹۲۶ منتشر شد و ما در آستانه یکصدسالگی این روزنامه قرار داریم.

وی ادامه داد: موسسه اطلاعات یک هلدینگ رسانه‌ای بوده و هست. مجموعه‌ای از رسانه‌ها در کنار مؤسسه اطلاعات قرار دارند که در بخش‌های مختلف و با مخاطبان متنوع عرضه شده و می‌شوند. بعد از ۶ سال از انتشار روزنامه اطلاعات، این مؤسسه چاپخانه مستقل خودش را داشت که تا امروز هم توسعه یافته و یکی از چاپخانه‌های مهم کشور به‌شمار می‌آید.

سرپرست مؤسسه اطلاعات یادآور شد: مؤسسه اطلاعات به اعتبار قدمت و توسعه‌هایی که یافته، یکی از غنی‌ترین آرشیو‌ها و موزه‌های چاپ و مطبوعات ایران را دارد. گنجینه بزرگی از عکس‌ها، مطبوعات و سخت‌افزار چاپ ایرانی در این موزه نگهداری می‌شود. همچنین انتشارات اطلاعات کتاب‌های فراوانی قبل و بویژه بعد از انقلاب منتشر کرده است. مؤسسه اطلاعات مدرسه روزنامه‌نگاری و مطبوعات ایران در صد سال اخیر بوده و هست. بسیاری از خبرنگاران مجلات و روزنامه‌ها، کار خود را با این روزنامه و مؤسسه آغاز کردند. همچنین روش مؤسسه اطلاعات، سبکی از روزنامه‌نگاری ایرانی را پدید آورده است. در این روزنامه اعتدال و میانه‌روی اصل است و از هیجانات تبعیت نمی‌کندو اخلاق حرفه‌ای روزنامه‌نگاری را پاسداری می‌کند. این نکات سبب شده که مؤسسه اطلاعات به عنوان پایگاهی برای اهالی فرهنگ شناخته شود و شخصیت‌های گوناگونی که ممکن است نسبت‌های مختلفی با حکومت داشته باشند، مؤسسه اطلاعات را پناهگاه خود می‌دانند.

در ادامه، خانم حده حزام، مدیرمسؤول روزنامه الفجر الجزایر اظهار کرد: با توجه به تجربه شما در مقابله با تحریم‌ها، ما هم احتمالا در آینده از انقلاب شما الهام خواهیم گرفت. من جایگاه زن را در ایران متفاوت دیدم. زن در ایران می‌تواند رئیس یا وزیر باشد. من عکس‌های زیادی را در صفحات خودم منتشر کردم و مردم الجزایر دیدند و آرزو کردند که به ایران سفر کنند.

کمال دوحه مدیر مسؤول روزنامه الاخباریه نیز بیان کرد: بار اول است که از یک مرکز رسانه‌ای در ایران بازدید می‌کنم. اینکه خیلی چیز‌ها را در داخل ایران تولید می‌کنید برای ما خوشحال‌کننده است. با توجه به قدمت موسسه اطلاعات و اینکه اکثر مطبوعات به سمت آنلاین شدن می‌روند، آیا اطلاعات به این مسیر پا گذاشته است؟

نسیم مشری معاون روزنامه لوژون ایندیپندانت هم گفت: با توجه به جنگ رسانه‌ای که علیه ایران شکل گرفته و ممکن است الجزایر هم درگیر آن شده باشد، ما رسانه‌ها باید باهم متحد شویم تا با این جنگ مقابله کنیم.
بلقاسم فرحات مدیر مسؤول روزنامه الوسیط هم اظهار کرد: ما درباره موفقیت‌های شما می‌شنیدیم، ولی امروز آن‌ها را با چشم خودمان دیدیم.

همچنین معمرغایی مدیر مسؤول پایگاه الکترونیکی دیزاتوب بیان کرد: باعث خوشحالی است که مؤسسه اطلاعات را دیدم و امیدوارم بتوانیم در زمینه رسانه و اطلاعات باهم تبادل داشته باشیم.

مسعود دکار معاون سردبیر روزنامه الفجر گفت: سوال من آن است که اطلاعات چگونه با بحران جهانی کاغذمقابله کرد؟ چطور توانستید با جنگ سایبری و بمباران خبری مقابله کنید؟

در ادامه، علیرضا خانی، مدیرعامل مؤسسه اطلاعات درباره مسأله کاغذ در ایران گفت: ما همیشه سعی می‌کنیم ذخیره معقولی از کاغذ داشته باشیم. در سال‌های اخیر روزنامه الکترونیک در فضای مجازی جا باز کرده و بسیاری از خواننده‌ها صفحات مجازی را می‌بینند و تیراژ ما درفضای مجازی در حال رشد است. همچنین کارخانه تولید کاغذ در ایران مجددا فعال شده و تولید دارد.

وی افزود: جنگ رسانه‌ای واقعیت دارد و جریان غرب رسانه‌های پرقدرتی دارند که صدایشان به همه دنیا
می‌رسد. در این اوضاع رسانه‌های جهان اسلام باید سعی کنند صدایشان را تا آنجا که ممکن است رسا کنند. تکنولوژی جدید این امکان را داده‌است که رسانه‌های جهان اسلام هم بتوانند صدای خود را به دنیا برسانند. یکی از دلایل برگزاری راهپیمایی‌های ضد اسرائیل در کشور‌های غربی، اطلاع‌رسانی رسانه‌های جهان اسلام است.

محسن حدادی، مسؤول سایت روزنامه اطلاعات هم گفت: از ابتدای امسال فعالیت ما علاوه بر وب‌سایت، در شبکه‌های مجازی داخلی و خارجی آغاز شد. هدفگذاری اولیه ما پیدا کردن جایگاه در فضای مجازی بود. امروز در فضای وب روزانه بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار بازدیدکننده و در شبکه‌های اجتماعی ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار دنبال‌کننده داریم.

در ادامه، سید عباس صالحی اظهار کرد: در جهان اسلام، فاصله بین مشرق و مغرب اسلامی از لحاظ جغرافیایی طولانی بوده و همین مسافت هم باعث شده که مقدسی، جغرافیادان قرن چهارم هجری، بگوید از کاشغر که الان در چین است تا تونس، بیش از دو ماه راه بوده است. این بعد مسافت و به نظر می‌آید پاره‌ای از اختلافات سیاسی در مشرق جهان اسلام با مغرب آن، باعث شده که مغرب جهان اسلام برای مشرق آن کمتر شناخته شده باشد. مورخان بزرگ مسلمان مانند یعقوبی و طبری درباره مغرب اسلامی کم نوشته‌اند و شاید فقط ابن‌اثیر در این زمینه مستثنی باشد. اما اکنون توسعه حمل و نقل و انقلاب ارتباطات می‌توانند این گسست تاریخی و جغرافیایی را کمتر کند.

وی گفت: محمد ارکون، متفکر معاصر الجزایر، درباره انسان‌گرایی اسلامی و عربی با تمرکز بر ابن‌مسکویه کارکرد. او در نوشته‌هایش به ابوحیان توحیدی و ابوالحسن عامری نیز می‌پردازد. شخصیت‌هایی که ارکون از آن‌ها نام می‌برد، از مشرق اسلامی و به طور خاص از ایران جغرافیایی امروز هستند. ارکون توجه دارد که جریان انسان‌گرایی و خردگرایی با این متفکرین معنا پیدا کرد.

صالحی تصریح کرد: جریان انسان‌گرایی اسلامی در ایران در سه شاخه فلسفه، عرفان و ادبیات در ایران تداوم پیدا کرد. فلسفه با سهروردی، دوانی، میرداماد، ملاصدرا و علامه طباطبائی و ... ادامه یافت. عرفان از بایزید بسطامی و ابوالحسن خرقانی شروع شد و بعد مکتب دوم عرفانی متاثر از ابن عربی، با شخصیت‌های متعدد در ایران ادامه پیدا‌کرد. اندیشه ابن عربی شارحان مختلفی داشت و مکتب عرفانی او در ایران شرح و بسط یافت. شاخه سومی که انسان‌گرایی اسلامی در ایران را تداوم داد، ادبیات ایران است. شعرایی از سنایی و عطار، تا خیام و نظامی و حافظ و سعدی و شاعران بزرگ دیگر ایران اسلامی این جریان را ادامه دادند.

سرپرست مؤسسه اطلاعات سپس این پرسش را طرح کرد: ارکون به سه شخصیت ایرانی توجه دارد که انسان‌گرایی اسلامی را مطرح کردند، اما جریان انسان‌گرایی اسلامی در ایران متوقف نشد و در این سه شاخه تا زمان حاضر تداوم پیدا کرد. آنچه می‌تواند به عنوان تعامل رسانه‌ای مهم باشد این است که چطور می‌توان حیات فکری مشرق زمین و ایران را به غرب جهان اسلام منتقل کرد؟ و از سوی دیگر، اتفاقات مهمی که در مغرب اسلامی افتاده است، چگونه باید به مشرق اسلامی منتقل شود؟ الان مسافت‌ها برداشته شده و فرصت‌های جدیدی خلق شده پس می‌توان این فرصت‌ها را در خدمت تعامل اندیشه‌ای قرار داد.

وی یادآور شد: هم چنین مساله فلسطین، مساله مهم جهان اسلام است وظیفه رسانه‌ای ما در این زمینه چیست؟

در ادامه، حده حزام بیان کرد: این وظیفه تقریب، فقط مسئولیت رسانه‌ها نیست، مسئولیت دانشگاه‌ها هم هست. یکی از مشکلات پیش روی ما در این زمینه، تفسیر غلط از مذاهب است. حکومت‌ها آنجا از ترویج تشیع بیم دارند و این باعث شده مراکز علمی ما نتوانند باهم همکاری کنند.

سید عباس صالحی هم گفت: در حوزه تعامل بین مشرق و مغرب باید دانشگاه‌ها کنار رسانه‌ها قرار گیرند و در این تعامل فرهنگی و رسانه‌ای مغرب و مشرق اسلامی، باید تغییرات نسل جدید را مورد توجه قرار داد. با توجه به همه این ملاحظات، من درخواستم را تکرار می‌کنم که حضور شما، فرصتی را برای تعاملات فرهنگی کانون مشرق اسلامی، یعنی ایران، و کانونی پر تأثیر از مغرب اسلامی، الجزایر، فراهم کند.

نسیم مشری هم گفت: ملت‌ها امروز تغییر کرده‌اند و دیگر ملت‌های دهه ۷۰ و ۸۰ نیستند و نسل‌ها عوض شدند. جوانان ادبیات خاصی دارند و باید با زبان خودشان با آن‌ها حرف زد. جوانان به روزنامه کاغذی مراجعه ندارند و به موبایل و شبکه اجتماعی مراجعه می‌کنند. حال باید دید برای این جوان چه داریم تا استفاده کند. یک‌جوان دیگر مقاله چند هزار کلمه‌ای نمی‌خواند. همکاری ما باید در این زمینه باشد و باید همکاری‌های نسل گذشته را پیشرفته‌تر کنیم.

علیرضا خانی با بیان توضیخاتی درباره ویژگی‌های نسل جدید، گفت: نسل جدید به خوراک رسانه‌ای متفاوت نیاز دارد. مهمترین ویژگی نسل (Z) این است که باورپذیری کمتری دارد، بسیار عجول است و بلافاصله نتیجه تحلیل را می‌خواهد و نه مقدمات را. رسانه‌های دیجیتال را بیشتر می‌بیند و به داستان نیاز دارد و به تصویر و فیلم بیشتر از متن اعتماد می‌کند. نسل آلفا هم در راه است که هنوز کودک هستند. ما به عنوان رسانه باید با این نسل‌ها همراهی کنیم وگرنه خیلی زود از آن‌ها عقب می‌افتیم. باید خواست‌های آن‌ها را بپذیریم و به رسمیت بشناسیم.