نمک‌های رنگی ید کافی ندارند؛ کمبود ید سبب کاهش ضریب هوشی و اختلال در رشد می‌شود

به گزارش مجله خبری نگار/ایران-محدثه جعفری: رئیس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اعلام اینکه نمک‌های موجود در بازار با عناوینی همچون دل نمک، نمک آبی، صورتی یا سبز، هیچ فرقی با نمک سفید مصرفی ندارند از مردم خواست حتماً نمک تصفیه شده و ید‌دار مصرف کنند.

دکتر فریدون عزیزی در خصوص تبلیغات صورت گرفته در فضای مجازی برای مزایای برخی نمک‌های رنگی، عنوان کرد: مردم باید بدانند نمک، مخلوطی از سدیم و کلرید است. نمک‌های معمولی با عناوینی همچون دل نمک یا نمک‌های با رنگ‌های مختلف آبی و صورتی وغیره، فرقی با نمک سفید معمولی ندارند حتی ممکن است ناخالصی‌هایی هم داشته باشند که برای بدن خوب نیست.

وی افزود: نکته مهمی که باید به آن توجه شود و در همه دنیا از آن پیروی می‌کنند، افزوده شدن ید به نمک مصرفی مردم است و سازمان بهداشت جهانی نیز همواره بر وجود آن تأکید داشته است. بهترین راه برای رساندن ید به بدن افراد بویژه کودکان، نمک است.

نمک‌های رنگی ید کافی ندارد

دکتر عزیزی با اشاره به معایب استفاده از نمک‌های رنگی گفت: تفاوت نمک‌های رنگی با نمک سفید در اضافه شدن ید به نمک‌های سفید مصرفی مردم است تا به پیشگیری از بیماری‌های مختلف مربوط به کمبود ید کمک کند. نبود ید کافی در این‌گونه نمک‌ها می‌تواند زمینه آسیب را برای مردم بویژه زنان باردار و کودکان ایجاد کند.
وی خاطرنشان کرد: کمبود ید سبب کاهش رشد سلول‌های مغزی در جنین و نوزادان می‌شود، ضریب هوشی افراد جامعه را کاهش می‌دهد و سبب اختلال در رشد جسمی می‌شود.

دکتر عزیزی گفت: بیش از ۳۰ سال پیش، مسئولان برای تأمین ید مورد نیاز بدن مردم، افزوده شدن ید به نمک مصرفی مردم را تصویب کردند تا از گسترش بیماری‌های مرتبط با کمبود ید در افراد پیشگیری کنند.

افزوده شدن ید به نمک، فله‌ای نیست و استاندارد‌ها رعایت می‌شود

رئیس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه پایش‌های مختلفی روی نمک‌های ید دار صورت می‌گیرد، عنوان کرد: مردم باید اطمینان داشته باشند که اضافه شدن ید به نمک‌های مصرفی به‌صورت منظم پیگیری و پایش می‌شود به این صورت که حداقل ماهی یک بار از قسمت‌های مختلف کارخانه‌های تولید نمک ید دار نمونه‌برداری انجام می‌شود و در سال یک بار آزمایش‌هایی به‌صورت محدود روی ید موجود در ادرار دانش‌آموزان نیز صورت می‌گیرد. همچنین هر ۶ سال یک بار به‌صورت سراسری این پایش انجام می‌شود. حال چرا این دقت نظر صورت می‌گیرد، برای اینکه دریابیم میزان ید موجود در نمک‌ها به همان میزان استاندارد تعیین شده است یا نه.

وی افزود: با توجه به استانداردها، باید در هر کیلو نمک ۲۰ تا ۴۰ ppm ید وجود داشته باشد. طی ۳۰ سال گذشته، پژوهشکده غدد درون ریز بررسی‌های منظمی را روی نمک‌های مصرفی مردم با عنوان ید دار داشته است؛ بنابراین مردم مطمئن باشند به هیچ‌وجه افزوده شدن ید به نمک‌ها به‌صورت فله‌ای نیست و با نظارت و کنترل این اقدام صورت می‌گیرد.

مصرف بیش از حد ید امکان‌پذیر نیست

وی در خصوص عوارض مصرف بیش از حد ید گفت: مصرف بیش از حد ید می‌تواند شامل عوارضی همچون پرکاری تیروئید شود که بسیار محدود است. این موضوع بیشتر در مناطقی دیده می‌شود که مردم نمک‌های معمولی مصرف می‌کنند و با اضافه شدن ید به نمک‌هایشان، تا دو سال اول ممکن است دچار پرکاری تیروئید شوند، اما به طور کلی مصرف بیش از اندازه ید از طریق نمک حاصل نمی‌شود چرا که نمک‌ها به اندازه مشخصی ید دارند.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: مردم اگر به اندازه معمول که ۲ تا ۴ میلی‌گرم در روز است نمک مصرف کنند، به هیچ وجه ید بیش از اندازه در بدن‌شان دیده نمی‌شود. حتی در مناطقی از ایران که مصرف بیش از حد نمک تا ۱۰ میلی‌گرم دارند فقط ۱۵۰ میکروگرم در روز ید به بدن‌شان وارد می‌شود. اگر میزان مصرف ید از ۳۰۰ میکروگرم به بالا باشد، مشکل‌دار است. اگر فردی بخواهد این مقدار از ید را وارد بدنش کند، غذایش آنقدر شور می‌شود که اصلاً قابل خوردن نیست.

مقدار مجاز نمک برای افراد مسن ۲ میلی‌گرم، برای کودکان تا ۴ میلی‌گرم

دکتر عزیزی با بیان اینکه یکی از دلایل انتخاب نمک برای افزوده شدن ید در آن، کنترل مصرف ید بود، اظهار داشت: یکی از دلایلی که نمک برای اضافه شدن ید انتخاب شد، آن است که نمک را نه کسی کم می‌خورد نه می‌تواند بیش از حد به غذایش اضافه کند. به طور معمول در سنین بالا نیاز به ید در بدن افراد کمتر می‌شود. توصیه‌ها همواره بر این بوده که افراد مسن در حدود دو میلی‌گرم نمک مصرف کنند تا ید مورد نیاز را دریافت کنند، اما این میزان مصرف در کودکان به خاطر قرار داشتن در سنین رشد بیشتر است که به حدود ۴ میلی‌گرم در روز می‌رسد تا ید مورد نیازشان تأمین شود.

به گفته رئیس انجمن متخصصین غدد ایران، مردم ژاپن حدود ۱۰ برابر بیشتر از ایرانی‌ها ید مصرف می‌کنند، اما شاهد هیچ عارضه‌ای در آن‌ها نیستیم چرا که اگر مصرف ید از کودکی در فرد تعیین شود، غدد تیروئید خودش را با میزان مصرفی ید انطباق می‌دهد؛ بنابراین ید موجود در نمک‌ها هیچ مشکلی را برای افراد ایجاد نمی‌کند.