علم الهدی: امروز در کشور با بحران مرجعیت اجتماعی روبرو هستیم

به گزارش مجله خبری نگار،به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی، جمیله علم‌الهدی دبیر ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی در اختتامیه نخستین همایش مرجعیت علمی که در محل سالن همایش‌های بین‌المللی کتابخانه ملی برگزار شد، در مورد مرجعیت علمی در نگاه قرآن و با اشاراتی به علوم انسانی، گفت: مرجعیت علمی در دو سطح تخصصی در رشته‌های مختلف و در سطح مرجعیت تمدنی و فرهنگی مطرح است که قرآن کریم بر آن تاکید دارد و با اینکه در سطح مرجعیت تخصصی وضعیت خوبی داریم و به خوبی در دانشگاه‌ها پیگیری می‌شود، در سطح تمدنی و فرهنگی وضعیت خوبی نداریم.
وی افزود: امروز با بحران مرجعیت اجتماعی روبرو هستیم و دانشمندان حتی در کشور ما جایگاه اجتماعی ندارند و ستاره‌های فوتبال و سینما جای آنان را گرفته‌اند و بیشتر روی نسل امروز اثر دارند و همین امر جای سؤال دارد.
علم الهدی وضعیت علم در ایران را به دو بخش قبل و بعد از تاسیس دارالفنون تقسیم کرد و افزود: قبل از تاسیس دارالفنون علم فضیلت بود و عالم ویژگی‌های شخصیتی خاصی داشت که مردم دور او جمع می‌شدند، ولی بعد از تاسیس دارالفنون با علم مدرن روبرو شدیم و معنای علم از فضیلت اخلاقی به برتری اجتماعی در سازمان قدرت تبدیل شد.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: نگاه اقتصادی و سیاسی نسبت به علم پررنگ و روش تحقیق و روش تدریس‌های قابل استفاده برای همه معلمان طراحی شد؛ بنابراین از علم و عالم شخصیت زدایی کردیم، نهاد‌های علمی بیشتر از عالم مرجعیت یافتند. به عبارت دیگر تکنوکراسی بر علم حاصل شد و تکنیک‌زدگی در علم اتفاق افتاد، تخصص جای فرهیختگی را گرفت. عالمان کارمندان سازمان‌های علمی شدند.
دبیر ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطر نشان کرد: عالمی از معلمی جدا و شور علمی نادیده گرفته شده، البته این امر به معنای این نیست که همه معلمان شور معلمی ندارند، بلکه جریان کلی به این سمت می‌رود.
علم الهدی گفت: امروز تقاضای دانشجو از استاد تغییر کرده و حتی خود را نسبت به استاد پیش‌رو می‌داند، در چنین شرایطی مرجعیت علمی و عالمان بدون احیای علوم انسانی ممکن نیست. نمی‌توان علوم انسانی را نادیده گرفت و به فکر رهبری جهان بود و تغییرات جدی تمدنی ایجاد کرد.
علم‌الهدی با اشاره به ذخایر علوم انسانی قوی در کشور ما گفت: با وجود این ذخایر نسبت به کشور‌های دیگر، ماموریت‌های علوم انسانی متناسب با اهداف تمدنی ما تغییر نکرده و تحول نیافته و همین جا باید توجه بیشتر به قرآن را جدی بگیریم.
وی با اشاره به دو عبارت علم و هدایت در قرآن کریم، گفت: وقتی آیات قرآن را بررسی می‌کنیم، علم همواره راهی برای هدایت و هدایت غایی است، ولی در عین حال علم می‌تواند باعث گمراهی شود و دلایل زیادی برای آن وجود دارد.
علم الهدی تاکید کرد: بنابراین اگر بخواهیم مرجعیت علمی را نه در سطح تخصصی، بلکه در سطح عمومی و عالمان محقق کنیم، باید به قرآن برگردیم. این مرجعیت به وسیله فناوری و رقابت در نهاد‌های اجتماعی دیگر با تهدید روبرو است.
وی در پایان تصریح کرد: بازگشت به این شرایط و احیای مرجعیت علمی عالمان و اخلاقی کردن علم، کار مهمی است که امروز پیش روی ماست و برخی رشته‌های علوم انسانی مانند جامعه شناسی، ادبیات و فلسفه در این زمینه اولویت دارند و باید برای مانع شدن مردم از گمراهی دست به کار شوند.