به گزارش مجله خبری نگار،حرارت دیدن ظروف پلاستیکی در مایکروویو کاری معمول و ساده است، اما اگر از ظروف مناسب استفاده نکنیم میتواند مضر باشد. ظروف ساخته شده از مواد مصنوعی آلی تشکیل شده از پلیمرها، جای خود را در زندگی روزمره ما باز کرده است و بسیاری افراد از این ظروف برای گرم کردن غذا در مایکروویو استفاده میکنند، اما آیا این ظروف بی خطر هستند؟
میدانیم که گرم کردن غذا در مایکروویو باعث ارتعاش مولکولی شده و ترکیب شیمیایی آن را تغییر میدهد به همین ترتیب، مایکروویو همچنین میتواند ترکیب شیمیایی ظروف مورد استفاده را تغییر دهد. استدلالهای موافق و مخالف پیرامون استفاده از این دسته ظروف داخل مایکروویو وجود دارد به همین دلیل در این بخش به خطرات استفاده از ظروف پلاستیکی در مایکروویو میپردازیم.
چند نوع پلاستیک داریم؟
پلاستیکها را به دو دسته مواد طبیعی یا مصنوعی طبقه بندی میکنیم. مصنوعیها شامل ترموپلاستیک، ترموست و الاستومر است و طبق کدگذاری تعیین شده، آنها با یک نماد بازیافت مثلث سه پیکان مشخص میشوند. این علامت ۳ پیکان نماد بین المللی بازیافت است و در داخل آن عددی از ۱ تا ۷ پیدا خواهید کرد:
PET (پلی اتیلن ترفتالات)
ویژگیهای بسیاری مانند شفافیت و پذیرش رنگ دارد و بازیافت آن قوی، سبک و آسان است و بسیاری از تولید کنندگان از آن برای بسته بندی نوشیدنیها استفاده میکنند.
HDPE (پلی اتیلن با چگالی بالا)
انعطاف پذیر، اما کمی سخت است و در برابر تأثیرات شیمیایی، دمای بالا و پایین مقاومت میکند. بی رنگ، تقریباً مات و قابل چاپ، رنگ آمیزی یا چسب زدن بر روی آن امکان پذیر است و معمولاً در بسته بندی مواد غذایی، محصولات تمیز کننده یا روغن موتور استفاده میشود.
PVC (پلی وینیل کلراید)
این پلاستیکی بسیار انعطاف پذیر و شفاف است که بسیاری از شرکتها از آن برای تولید کیسه ها، ظروف آزمایشگاهی یا مواد غذایی منجمد استفاده میکنند و میتواند برای تولید ظروف درب دار، سطلهای زباله و لولهها بازیافت شود.
LDPE (پلی اتیلن با چگالی کم)
این پلاستیک کمی امکان بازیافت دارد و به دلیل سهولت در آزاد سازی سموم، کمترین استفاده را در ظروف غذایی دارد. در برابر اسیدها مقاوم است و به دلیل سختی آن برای لوله ها، لوله کشی، تجهیزات پزشکی، بطریهای مواد شوینده و موارد دیگر استفاده میشود.
PP (پلی پروپیلن)
این پلاستیک سخت و از نظر حرارتی پایدار است و قالب گیری، رنگ آمیزی آن به سهولت صورت میگیرد ما آن را در درب بطریها میبینیم که در برابر عوامل شیمیایی، آب جوش و مواد شوینده مقاومت میکند. این تنها موردی است که سازمان بهداشت جهانی برای تماس با غذا توصیه میکند.
PS (پلی استایرن)
ما این را به عنوان شیشه پلاستیکی میشناسیم، محکم و برای بسته بندی غذا، اسباب بازی و آزمایشگاه استفاده میشود.
سایر موارد (پلاستیک مخلوط)
این محصول که بازیافت آن دشوار است از چندین ماده تشکیل شده و میتوانیم آن را در اشیا بی شماری مانند بطریهای آب، لیوانهای کوچک، ظروف پزشکی، قطعات ماشین و دیسکهای فشرده پیدا کنیم.
کدام یک از این ظروف برای استفاده در مایکروویو ایمن نیستند؟
طبق مقررات و کدهای شناسایی، ظروف قابل استفاده در مایکروویو شمارههای ۲ و ۵ دارند یا روی آنها نوشته شده است "ظروف قابل استفاده مایکروویو". اینها به گونهای طراحی شده اند که استفاده از آنها در مایکروویو بدون تغییر در پایداری فیزیکی، شیمیایی و بدون جابجایی ذرات سمی مناسب است.
هنگام استفاده از بطریهای کودک احتیاط لازم را انجام دهید، زیرا برخی از تولید کنندگان از پلی کربنات برای ساخت آن استفاده میکردند، مادهای که در مایکروویو بیس فنول-A، یک برهم زننده غدد درون ریز آزاد میکند که در حال حاضر ساخت آن ممنوع است و شرکتها آن را با پلی پروپیلن یا پلی اترسولفون جایگزین میکنند که برای گرم شدن در مایکروویو بی خطر است. با این حال، همچنان باید برچسب محصول را بررسی کنید تا مطمئن شوید فاقد BPA هستند.
همانطور که میدانید، پلاستیکهای متنوعی در خانه وجود دارد که تمایل به استفاده مجدد از آنها داریم. در واقع از آنها برای ذخیره مواد غذایی یا نوشیدنی استفاده کرده حتی اگر برای این منظور طراحی نشده باشند به همین ترتیب فکر میکنیم، چون پلاستیک هستند، میتوان آنها را لحظهای در مایکروویو قرار داد.
ظروف پلاستیکی چه خطراتی دارد؟
بعضی از پلاستیکها وقتی در معرض سرما یا گرما قرار میگیرند، دیوکسین که نوعی مواد سمی و سرطان زاست آزاد میکنند و این مواد در فرآیند شیمیایی به مواد غذایی انتقال مییابد.
اگرچه در برخی از تحلیلها روند انتقال مواد سمی بیش از حد تخمین زده شده است، اما استدلالهای علمی وجود دارد که نیاز به احتیاط دارد. در ادامهی این بخش از نمناک به چند نمونه از آن میپردازیم:
اگر روی ظرف شماره ۷ درج شده باشد، به معنی بیس فنول است که در مقادیر زیاد میتواند برای بدن مضر باشد. این یک ماده برون زاست که میتواند موجب به چاقی، تغییرات غدد درون ریز و بیماریهای مزمن شود.
درج شماره ۳ نشان دهنده وجود فتالا، ترکیبات شیمیایی مورد استفاده به عنوان نرم کننده است که برای سلامتی مضر هستند.
هرگز غذا را در ظروف پلاستیکی مایکروویو با شماره ۴ یا PVC (پلی وینیل کلراید) یا ۶ یا PS (پلی استایرن) گرم نکنید.
مطالعه دیگر نشان داد درصد بالایی از افراد که به طور مکرر از مایکروویو استفاده میکنند، پلاستیک مناسب استفاده را نمیدانند و بدتر اینکه، از هر نوعی پلاستیک برای گرم کردن غذا استفاده میکنند و این احتمال انتقال مواد خارجی از سطح ظرف به غذا را افزایش میدهد.
علاوه بر این، سبک زندگی و کار که باعث گرم شدن بیش از حد غذاهای پرچرب میشود مشکل را تشدید میکند. در حقیقت وقتی ظروف با این مشخصات را گرم کرده و زمان تماس را افزایش میدهید، انتقال سموم افزایش مییابد.
ابتلا به سرطان با گذاشتن ظروف پلاستیکی در مایکروفر:
گرم کردن غذا با ظروف پلاستیکی داخل مایکروو، احتمال بروز سرطان در افراد را افزایش میدهد. حرارت بالای ۴۰ درجه پلیمر موجود در ظروف پلاستیکی را آزاد میکند که در صورت استفاده دراز مدت باعث بدخیمیهای جدی در دستگاه گوارش میشود. همچنین آزاد شدن ماده سمی دیگوکسین در ظروف پلاستیکی خطر بروز سرطان به خصوص سرطان سینه را در زنان افزایش میدهد. دیگوکسین برای سلولهای بدن انسان بسیار سمی است و خطر تولید آن در ظروف یک بار مصرف بخصوص در اثر حرارت غذای پرچرب بیشتر است پس هرگز برای گرم کردن غذا در ظروف یکبار مصرف از ماکروویو استفاده نکنید و سریعتر غذا را از این ظروف خارج کنید و در ظرف دیگری وارد کرده و سپس گرم نمایید.
گزینههای دیگر برای استفاده داخل مایکروویو
اگر ظروف پلاستیکی ایمن برای استفاده داخل مایکروویو ندارید، میتوانید از شیشه یا سرامیکهایی استفاده کنید که در برابر دما بدون مشکل مقاومت میکنند. در حقیقت، اگر گرم کردن غذا چند ثانیه بیشتر طول نمیکشد، استفاده از کاغذ یا مقوا، ترجیحاً سفید هیچ خطری ندارد.
از جمله بهترین گزینهها میتوان به شیشههای سیلیکونی و پیرکس اشاره کرد که قابل استفاده داخل مایکروویو و روی اجاقهای معمولی است.
ظروف یک بار مصرف گیاهی، از مواد طبیعی گیاهی نظیر نشاسته ذرت و گندم ساخته میشود، را میتوانید درون مایکروویو قرار دهید، زیرا در این ظروف از مواد شیمیایی استفاده نمیشود و در هنگام استفاده از مواد داغ و چرب هیچ گونه مواد مضری از آن وارد غذا نمیشود. به عبارتی دیگر این ظروف عاری از هرگونه اثرات مضر و مواد شیمیایی در تماس با مایعات و غذاهای داغ است.
هرگز نباید ظروف فلزی را داخل مایکروویو قرار دهید با این حال، طبق توصیههای سازندگان، استفاده از فویل آلومینیوم مانعی ندارد.
قوانین مهم و کلی درباره استفاده از ظروف پلاستیکی
برای ایمن نگه داشتن غذا خواه آن را گرم کنید یا نه، قوانین کلی را رعایت کنید:
محصولات فتالات و بدون BPA را بکار ببرید.
از ظروف شیشهای یا مخصوص مایکروویو برای گرم کردن غذا استفاده کنید.
برای پوشاندن غذا از دستمالهای کاغذی استفاده کرده و نه از پلاستیکی، زیرا درب پلاستیکی میتواند حاوی فتالات باشد.
از نگهداری مواد غذایی در پلاستیکهای یکبار مصرف خودداری کنید.
ظروف پلاستیکی قدیمی را دور بریزید، زیرا اگر قدیمیتر یا ترک خورده باشد نیاز بیشتری به شست و شو دارد.
از استفاده مجدد بطریهای پلاستیکی آب یا ظروف بیرون بر غذا خودداری کنید.
بطریهای آب را در مجاورت گرما یا آفتاب قرار ندهید.
از قرار دادن مایعات گرم یا مواد غذایی در پلاستیکها خودداری کنید.
از ذوب کردن یخ ظروف پلاستیکی داخل مایکروویو خودداری کنید.
نمادهای بازیافت را روی ظروف پلاستیکی بخوانید و ظروف با علامتهای ۱، ۳، ۶ یا ۷ کنار بگذارید.