به گزارش مجله خبری نگاراز آن جا که خوردن برخی موادی که افراد مبتلا به پیکا مصرف میکنند میتواند بالقوه خطرناک باشد و به عواقب جدی همچون مسمومیت منجر شود لازم است در برخی موارد برای درمان این عارضه اقدام شود.
پیکا یا هرزه خواری نوعی اختلال تغذیهای مرتبط با خوردن است که در آن فرد به طور منظم مواد غیر خوراکی نسبتا بی خطر مانند یخ یا مواد خطرناکی همچون رنگ خشک شده یا تکههای فلز و ... میبلعد که میتواند به مشکلات سلامتی در او منجر شود.
برای تشخیص این بیماری لازم است این رفتار فرد حداقل یک ماه ادامه داشته باشد.
موادی که ممکن است افراد مبتلا به پیکا اقدام به خوردن آنها کنند عبارتند از:
یخ
صابون
دکمه
خاک رس
مو
شن
ته سیگار
خاکستر سیگار
رنگ
چسب
گچ
مدفوع
و ...
این اختلال اغلب در کودکان و زنان باردار رخ میدهد و معمولا موقتی است، اما اگر فرد نتواند از خوردن مواد غیر خوراکی دست بردارد لازم است فورا به پزشک مراجعه کند تا با درمان مناسب از عوارض جانبی بالقوه جدی جلوگیری شود.
پیکا در افرادی که دچار ناتوانیهای ذهنی هستند نیز رخ میدهد و در افراد مبتلا به ناتوانیهایی رشدی شدید معمولا طولانیتر و شدیدتر میباشد.
پیکا معمولا هیچ دلیل خاصی ندارد، اما در برخی موارد، کمبود آهن، روی یا سایر مواد مغذی ممکن است با این عارضه همراه باشد. به عنوان مثال کم خونی ناشی از کمبود آهن ممکن است علت اصلی پیکا در زنان باردار باشد.
همچنین هوس خوردن مواد غیر عادی میتواند نشانه تلاش بدن برای جبران کمبود مواد مغذی باشد.
افراد مبتلا به بیماریهای روانی خاص مانند اسکیزوفرنی و اختلال وسواس فکری – اجباری نیز ممکن است از پیکا به عنوان مکانیسم مقابلهای در برابر این بیماریها استفاده کنند.
لازم به ذکر است برخی افراد حتی از بافت یا طعم بعضی از اقلام غیر خوراکی لذت میبرند یا هوس خوردن مواد غیر خوراکی دارند. همچنین در برخی فرهنگها خوردن خاک رس یک رفتار نسبتا رایج میباشد که به آن پیکا ژئوفاژی نیز گفته میشود.
رژیم غذایی و سوء تغذیه هر دو میتوانند در بروز پیکا نقش داشته باشند، در این موارد خوردن مواد غیر خوراکی ممکن است به احساس سیری فرد کمک کند.
هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص پیکا وجود ندارد، بلکه پزشک با توجه به سابقه و چندین عامل دیگر میتواند این بیماری را تشخیص دهد.
برای این منظور لازم است بیمار با پزشک خود در مورد اقلام غیر غذایی مصرفی اش صادق باشد تا بیماری او به درستی تشخیص داده شود. در صورتی که فرد با پزشک خود صادق نباشد تشخیص بیماری دشوار خواهد بود. همین مسئله در مورد کودکان یا افراد مبتلا به مشکلات ذهنی نیز صدق میکند.
پزشک ممکن است از آزمایش خون نیز برای بررسی سطح آهن یا روی بدن استفاده کند تا کمبود احتمالی مواد مانند کمبود آهن تشخیص داده شود. کمبود مواد مغذی گاهی با پیکا ارتباط دارد.
پزشک بعد از تشخیص پیکا، احتمالا با درمان هر گونه عارضهای که در اثر خوردن اقلام غیر خوراکی ایجاد شده شروع میکند. برای مثال اگر فرد در اثر خوردن تراشه رنگ دچار مسمومیت شدید با سرب شده باشد پزشک ممکن است شلات درمانی تجویز کند.
در شلات درمانی داروی خوراکی یا تزریقی به فرد داده میشود که به سرب چسبیده و آن را از طریق ادرار دفع میکند.
اگر پزشک حدس بزند که پیکا به دلیل عدم تعادل مواد مغذی در بدن رخ داده، ممکن است مکملهای ویتامین یا مواد معدنی تجویز کند. به عنوان مثال در صورت تشخیص کم خونی ناشی از فقر آهن مصرف منظم مکملهای آهن توصیه میشود.
در صورت نیاز از ارزیابی روان شناختی برای تشخیص ابتلا به اختلال وسواس فکری – اجباری و سایر بیماریهای احتمالی استفاده و درمان مناسب برای آنها تجویز میشود.
مطالعهای نشان داده مصرف مکمل مولتی ویتامین ساده ممکن است در برخی موارد موثر باشد.
اگر فرد مبتلا به پیکا دچار ناتوانی ذهنی یا مشکل روانی باشد، تجویز داروهای کنترل کننده مشکلات رفتاری نیز ممکن است به کاهش یا از بین بردن تمایل او به خوردن مواد غیر خوراکی کمک کند.
خوردن برخی اقلام غیر خوراکی میتواند به بیماریهای جدی منجر شود. این بیماریها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
مسمومیت مانند مسمومیت با سرب
عفونتهای انگلی
انسداد رودهای
خفگی
پیکا در کودکان و زنان باردار معمولا در عرض چند ماه و بدون درمان خاص برطرف میشود. همچنین اگر کمبودهای تغذیهای باعث بروز پیکا شده باشد، درمان این کمبودها ممکن است علائم پیکا را کاهش دهد.
پیکا همیشه قابل درمان نیست بلکه گاهی به خصوص در افرادی که دچار ناتوانی ذهنی هستند میتواند سالها ادامه داشته باشد.
مشورت با پزشک میتواند به فرد در درک هر چه بیشتر چشم انداز بیماری و نحوه کنترل آن کمک کند.
منبع:سومیتا