به گزارش مجله خبری نگار، عوامل زیادی ممکن است باعث نفخ شکم شود که از آن جمله میتوان به عدم تحمل برخی غذاها، تجمع گاز در روده، عدم تعادل باکتریهای روده، زخم، یبوست و عفونتهای انگلی اشاره کرد.
به طور سنتی مردم از داروهای طبیعی از جمله دمنوشهای گیاهی برای تسکین نفخ شکم استفاده میکنند.
مطالعات اولیه نشان میدهد که چندین دمنوش گیاهی وجود دارند که میتواند به تسکین این وضعیت ناخوشایند کمک کند.
در ادامه این مقاله با بهترین دمنوشهای گیاهی برای درمان سریع نفخ شکم آشنا میشوید.
در طب سنتی نعناع فلفلی (Mentha piperita) به طور گستردهای برای کمک به تسکین مشکلات گوارشی استفاده میشود. این گیاه دارویی عطر و طعم خنک و با طراوتی دارد.
مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان میدهد که ترکیبات گیاهی به نام فلاونوئیدها در نعناع فلفلی وجود دارند که میتوانند فعالیت ماست سلها را مهار کنند.
ماست سلها سلولهای سیستم ایمنی بدن هستند که به طور فراوانی در روده شما وجود دارند و گاهی اوقات باعث نفخ شکم میشوند.
مطالعات حیوانی همچنین نشان میدهد که نعناع فلفلی روده را شل میکند و میتواند اسپاسم روده را تسکین دهد. همچنین نفخ و دردی را که میتواند همراه آن باشد کاهش خواهد داد.
علاوه بر این کپسولهای روغن نعناع ممکن است درد شکم، نفخ و سایر علائم گوارشی را کاهش دهد.
اثر دمنوش نعناع فلفلی برای کاهش نفخ هنوز از نظر علمی آزمایش نشده است. با این حال، تجربه نشان داده است که میتواند مفید باشد.
همچنین یک مطالعه نشان داد که دمنوش نعناع فلفلی تاثیر بهتری از کپسول آن داشته است.
میتوانید دمنوش نعناع فلفلی را به تنهایی بخرید یا آن را در ترکیبات با چایهای دیگر که برای بهبود عملکرد معده توصیه میشوند، تهیه کنید.
برای تهیه دمنوش نعناع فلفلی، ۱ قاشق غذاخوری (۱.۵ گرم) برگ نعناع فلفلی خشک یا ۱ چای کیسهای نعناع فلفلی و یا ۳ قاشق غذاخوری (۱۷ گرم) برگ نعناع فلفلی تازه را به ۱ فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) آب جوشیده اضافه کنید. قبل از صاف کردن بگذارید ۱۰ دقیقه دم بکشد.
دمنوش بادرنجبویه (Melissa officinalis) دارای رایحه و عطر و طعم لیموست و به نعناع نیز شباهت دارد، زیرا این گیاه از خانواده نعناع است.
آژانس دارویی اروپا خاطرنشان میکند که دمنوش بادرنجبویه میتواند مسائل خفیف گوارشی از جمله نفخ و گاز را طبق آنچه در مصارف سنتی مشاهده شده است، تسکین دهد.
طبق چندین مطالعه انسانی این محصول میتواند درد شکم، یبوست و سایر علائم گوارشی را کاهش دهد.
با این حال تاثیر بادرنجبویه یا دمنوش آن به تنهایی از نظر مسائل گوارشی در افراد مورد آزمایش قرار نگرفته است و تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.
برای تهیه دمنوش این گیاه، ۱ قاشق غذاخوری (۳ گرم) برگ بادرنجبویه یا ۱ چای کیسهای آن را به مدت ۱۰ دقیقه در ۱ فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) آب داغ بیندازید تا خوب دم بکشد.
افسنطین (Artemisia absinthium) که به نام خاراگوش هم شناخته میشود گیاهی برگ دار و سبز است که دمنوش تلخی درست میکند. اما شما میتوانید طعم آن را با آب لیموترش و عسل بهتر کنید.
از افسنطین بعضا در مکملهای گوارشی استفاده میشود. این مکملها میتوانند به هضم غذا کمک کنند.
مطالعات انسانی نشان میدهد که کپسولهای یک گرمی افسنطین میتواند از سو هاضمه یا ناراحتی در قسمت فوقانی شکم پیشگیری کنند و یا این موارد را تسکین دهند.
افسنطین باعث ترشح بزاق گوارشی در معده میشود که میتواند به هضم سالم و کاهش نفخ کمک کند.
مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی نشان میدهد که افسنطین همچنین میتواند انگلی را از بین ببرد که عامل اصلی ایجاد نفخ شکم است.
با این حال، دمنوش افسنطین خود از نظر اثرات ضد نفخ آزمایش نشده است و تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.
برای تهیه دمنوش افسنطین، از ۱ قاشق چایخوری (۱.۵ گرم) برگهای خشک شده آن برای هر فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) آب جوشیده استفاده کنید و اجازه دهید به مدت ۵ دقیقه بماند تا دم بکشد.
قابل ذکر است، افسنطین نباید در دوران بارداری استفاده شود، زیرا حاوی مادهای به نام توجون است که میتواند باعث انقباضات رحمی شده و خطر سقط را افزایش دهد.
دمنوش زنجبیل از ریشههای ضخیم زنجبیل (Zingiber officinale) تهیه میشود و از زمانهای بسیار قدیم برای بیماریهای مربوط به معده استفاده شده است.
مطالعات انسانی نشان میدهد که مصرف روزانه ۱ الی ۱.۵ گرم کپسول زنجبیل چند وعده در روز میتواند حالت تهوع را تسکین دهد.
علاوه بر این، مکملهای زنجبیل میتواند تخلیه معده را تسریع کنند، ناراحتیهای گوارشی را تسکین دهند و گرفتگی روده، نفخ و گاز را کاهش دهند.
قابل توجه است که این مطالعات به جای دمنوش با عصارههای مایع یا کپسول انجام شده است.
برای تهیه دمنوش زنجبیل، در هر فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) آب جوشانده از ۱/۴ یا ۱/۲ قاشق چایخوری (۰.۵ یا ۱ گرم) ریشه زنجبیل خشک پودر شده استفاده کنید و اجازه دهید به مدت ۵ دقیقه بماند تا دم بکشد.
همچنین میتوانید از ۱ قاشق غذاخوری (۶ گرم) زنجبیل خرد شده و تازه در هر فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) آب استفاده کنید و به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید، سپس آن را صاف کنید.
دمنوش زنجبیل طعم تندی دارد که میتوانید آن را با عسل و لیموترش بهتر کنید.
از دانههای رازیانه (Foeniculum vulgare) برای تهیه دمنوش رازیانه استفاده میشود و طعم آن شبیه شیرین بیان است.
رازیانه به طور سنتی برای درمان اختلالات گوارشی، از جمله درد شکم، نفخ، گاز و یبوست استفاده میشود.
در موش صحرایی، درمان با عصاره رازیانه به محافظت در برابر زخم معده کمک کرده است. جلوگیری از زخمهای داخلی معده میتواند خطر نفخ شکم را کاهش دهد.
یبوست یکی دیگر از عوامل موثر در برخی از موارد نفخ است. تسکین رودههای تنبل یکی از اثرات بالقوه سلامتی رازیانه است که همچنین میتواند نفخ معده را برطرف کند.
در طول یک تحقیق، هنگامی که ساکنان خانه سالمندان مبتلا به یبوست مزمن، روزانه ۱ وعده از مخلوط چای گیاهی ساخته شده با دانههای رازیانه را مینوشیدند، در طول ۲۸ روز به طور متوسط ۴ دفع مدفوع بیشتر از کسانی داشتند که این چای را مصرف نمیکردند.
البته هنوز هم مطالعات انسانی روی چای رازیانه به تنهایی برای تایید فواید هضم آن کافی نیست.
اگر نمیخواهید از چای کیسهای رازیانه استفاده کنید، میتوانید خود دانه رازیانه را بخرید و آنها را برای تهیه دمنوش آسیاب کنید.
۱ الی ۲ قاشق چای خوری (۲–۵ گرم) دانه رازیانه را در هر فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) آب جوشانده بریزید و ۱۰ الی ۱۵ دقیقه اجازه دهید تا خوب دم بکشد.
دمنوش ریشه جنتیانا (Gentiana lutea) از گیاهی که گلهای زرد رنگ و ریشههای ضخیمی دارد، تهیه میشود.
دمنوش این گیاه ممکن است در ابتدا طعم شیرین داشته باشد، اما بعد طعم تلخی در پی دارد. به همین دلیل برخی از افراد ترجیح میدهند آن را با دمنوش بابونه و عسل مخلوط کنند.
به طور سنتی، ریشه جنتیانا در محصولات دارویی و دمنوشهای گیاهی که برای کمک به کاهش نفخ، گاز و سایر مشکلات گوارشی استفاده میشوند، وجود دارد.
علاوه بر این، عصاره ریشه جنتیانا در مکملهای گوارشی استفاده میشود. جنتیانا حاوی ترکیبات گیاهی تلخ از جمله ایریدوئیدها و فلاونوئیدهاست که باعث ترشح مواد بزاقی گوارشی و صفرا برای تجزیه غذا میشود و میتواند نفخ معده را تسکین دهد.
هنوز اثرات این دمنوش از نظر علمی در انسان آزمایش نشده است و اگر زخم معده دارید مصرف آن توصیه نمیشود، زیرا میتواند اسیدیته معده را افزایش دهد.
بنابراین، تحقیقات بیشتری برای میزان و نوع تاثیر آن لازم است.
برای تهیه دمنوش ریشه جنتیانا از ۱/۴ الی ۱/۲ قاشق چای خوری (۱-۲ گرم) ریشه جنتیانای خشک در هر فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) آب جوشیده شده استفاده کنید. به مدت ۱۰ دقیقه اجازه دهید دم بکشد و بعد میل کنید.
دمنوش بابونه (Chamomillae romanae) عضوی از خانواده گل مروارید است. گلهای کوچک و سفید این گیاه مانند گلهای مروارید مینیاتوری به نظر میرسند.
در طب سنتی از بابونه به وفور برای درمان سو هاضمه، کاهش گاز، اسهال، حالت تهوع، استفراغ و زخم معده استفاده میشود.
مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی نشان میدهد که بابونه میتواند از عفونتهای باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری که یکی از علل زخم معده و ایجاد نفخ است، جلوگیری کند.
بابونه همچنین یکی از گیاهان موجود در مکمل مایع Iberogast است که نشان داده شده است به کاهش درد شکم و زخم معده کمک میکند.
گلهای بابونه حاوی مفیدترین ترکیبات از جمله فلاونوئیدها هستند. هنگام خرید دمنوش بابونه چای خشک را بررسی کنید تا مطمئن شوید تنها از گلهای بابونه تولید شده است و ناخالصیهای شامل برگ و ساقه را ندارد.
برای تهیه این دمنوش بابونه روی ۱ فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) آب جوشانده ۱ قاشق غذاخوری (۲-۳ گرم) بابونه خشک بریزید و به مدت ۱۰ دقیقه بگذارید دم بکشد.
دمنوش ریشه آنجلیکا (Angelica archangelica) یک گیاه معطر است که طعم تلخی دارد، اما وقتی با دمنوش بادرنجبویه همراه شود طعم بهتری پیدا میکند.
از عصاره ریشه آنجلیکا در محصولات مکمل گوارشی استفاده میشود. اجزای تلخ این گیاه میتوانند بزاق گوارشی را تحریک کرده و باعث هضم سالم شوند.
علاوه بر این، تحقیقات حیوانی و آزمایشگاهی نشان میدهند که ریشه آنجلیکا میتواند یبوست را از بین ببرد که یکی از عوامل نفخ شکم است.
برخی منابع ادعا میکنند که نباید از ریشه آنجلیکا در دوران بارداری استفاده کرد، زیرا اطلاعات کافی در مورد ایمنی آن وجود ندارد.
برای تهیه دمنوش ریشه آنجلیکا ۱ قاشق چای خوری (۲.۵ گرم) ریشه خشک شده آن را در یک فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) آب جوشانده شده بریزید. سپس ۵ دقیقه اجازه دهید تا دم بکشد.
طب سنتی پیشنهاد میکند که از چند دمنوش گیاهی برای کاهش نفخ شکم استفاده کنید.
به عنوان مثال مکملهای نعناع فلفلی، بادرنجبویه و افسنطین برای کاهش نفخ شکم مفید میباشند. با این وجود، مطالعات انسانی گسترده تری روی دمنوشهای این گیاهان دارویی لازم است تا تاثیر کامل آنها مشخص شود.
همان طور که گفته شد، دمنوشهای گیاهی معرفی شده در این مقاله، درمانهای طبیعی و سادهای هستند که میتوانید برای نفخ و سایر مشکلات گوارشی امتحان کنید.
منبع:سومیتا