به گزارش مجله خبری نگار، احتمالا شما هم با شنیدن کلمه هاری یک حیوان عصبانی با دهان کفآلود را در ذهن تصور میکنید. همانگونه که میدانید برخورد با یک حیوان آلوده میتواند منجر به یک وضعیت دردناک و خطرناک شود. این شرایط خطرناک تحت عنوان مشکل یا بیماری هاری شناخته میشود.
بیماری هاری یک بیماری کشنده است که توسط ویروسی که به سیستم عصبی حمله میکند، ایجاد میشود. ویروس هاری در بزاق پنهان شده و معمولا توسط گازگرفتن حیوان یا انسان آلوده به فرد سالم منتقل میشود. همچنین ریخته شدن بزاق آلوده بر روی زخم باز، مخاط چشم، بینی و یا دهان راه دیگر انتقال این بیماری است.
معمولاً ۴ تا ۱۲ هفته طول میکشد تا پس از آلوده شدن فرد، علائم هاری در او ظاهر شود. شروع اولیه هاری با علائمی از جمله: تب، تهوع، استفراغ، رفتارهای خشونتآمیز، هیجان کنترلنشده، ترس از آب، ناتوانی در حرکت بخشی از بدن، گیجی و از دست دادن هوشیاری، ضعف عضلانی و احساس سوزش در محل گزش است.
حیوانات وحشی و اهلی میتوانند ویروس هاری را گسترش دهند. حیواناتی همچون سگ، گرگ، روباه، شغال، گربه، بز، خرگوش، گاو، گوسفند و حتی خفاش از منابع اصلی انتقال عفونت هاری به انسان هستند.
طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، سالانه تا ۶۰ هزار نفر در سراسر جهان بر اثر هاری جان خود را از دست میدهند. ۹۹ درصد از این افراد معمولا توسط سگ دچار گاز گرفتگی شدهاند.
در سالهای اخیر رها بودن سگهای ولگرد در شهرها و اطراف آن به یکی از معضلات محیطزیستی کشور تبدیل شده است. این حیوانات اگرچه در جایگاه خود به عنوان سگ گله یا نگهبان، مفید هستند. اما پرسه زدن آنها در برخی شهرها یا روستاها باعث آسیب جدی به انسان شده است.
امروزه جمعیت برخی حیوانات به ویژه پستاندارانی مانند سگ و گربههای ولگرد به دلایل گوناگون افزایش پیدا کرده است. این امر علاوه بر خطراتی که برای محیط زیست، گونههای جانوری در حال انقراض و تغییر اکوسیستم مناطق مختلف کشور دارد به لحاظ سلامت هم خطرات زیادی را برای انسان ایجاد میکند.
طبق بررسیهای انجامشده گزش توسط سگ در مقایسه با حیوانات و حشرات دیگر بیشتر است، سید جواد طباطبایی، رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی اداره کل دامپزشکی استان اصفهان، در مورد این موضوع اینگونه میگوید: در استان اصفهان هرسال گزارشاتی از بیماری هاری در حیواناتی مثل گوسفند، گاو، الاغ، سگ و شغال گزارش میشود. در دوسال گذشته بیشتر موارد گزارششده مربوط به گربه بوده که نگران کننده است.
وی افزود: در ایران بین حیوانات اهلی و وحشی هر ساله مواردی از بیماری هاری شناسایی میشود که در استانهای مختلف این بیماری متفاوت است.
طباطبایی تصریح کرد: بیماری هاری، سیستم اعصاب مرکزی را مورد حمله قرار میدهد و سبب بروز علائم عصبی میشود، بنابراین باید به هرگونه تغییر رفتار در دام مشکوک شویم. نعره کشیدن، حمله ور شدن، سروصدای غیرعادی دام، ریزش بزاق، گاز گرفتن مواد غیرغذائی مثل دیوار و سنگ و همچنین عدم توانایی در بلع غذا و خوردن آب از علایم شایع بیماری هاری است. با مشاهده این علائم باید سریع به دامپزشک مراجعه شود.
رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی اداره کل دامپزشکی استان اصفهان گفت: یکی از دلایلی که اخیراً در اصفهان گزارشات بیماری هاری در گربه زیاد شده این است که گربهها همهجا رفتوآمد میکنند و مردم با آنها مأنوس هستند و این نگرانکننده است.
وی افزود: از غذادادن به گربهها و سگها در حاشیه شهر و مناطق مسکونی خودداری شود، چرا که ممکن است این اقدام به افزایش زادوولد این حیوانات کمک کند و منجر به افزایش بیماری هاری شود. همچنین از نگهداری سگ و گربه خانگی هم خودداری شود. به سگهای گله و نگهبان باید حتماً واکسن زده شود و سالانه این واکسیناسیون تکرار شود.
طباطبایی خاطرنشان کرد: علیرغم پیشرفتهای بسیار در علم پزشکی تا کنون راه درمانی برای بیماری هاری شناسایی نشده و باید فقط پیشگیری این بیماری را انجام دهیم. چنانچه انسان یا حیوانی به بیماری هاری مبتلا شد منجر به مرگ میشود؛ بنابراین باید در جهت پیشگیری و کنترل این بیماری تلاش کنیم.
هیچ آزمایشی برای تشخیص مراحل اولیه عفونت هاری وجود ندارد. انجام واکسیناسیون هاری دراسرعوقت پس از گزش حیوان بهترین راه پیشگیری از عفونت است. ابتدا باید زخم را با آب و صابون به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بشویید و کاملاً آبکشی کنید. هر چه سریعتر به مرکز بهداشت مراجعه کنید و پزشک را از اطلاعات کامل درمورد حیوانی که گازتان گرفته است، مطلع سازید. هاری بدون واکسیناسیون بهموقع و درمان با پادتَن، تقریباً کشنده است.