به گزارش مجله خبری نگار چشم انداز این سرطان به مواردی همچون اولیه یا ثانویه بودن آن، نوع و میزان پیشرفت سرطان بستگی دارد و در صورت نیاز، پزشک آن را طی عمل جراحی از بدن خارج میکند، زیرا بدن بدون این اندام نیز میتواند به طور طبیعی کار کند.
در ادامه قصد داریم درباره سرطان طحال و علل، علائم و روشهای درمان آن صحبت کنیم.
طحال یکی از اندامهای مهم بدن است که زیر قفسه سینه در سمت چپ بدن قرار گرفته و بخشی از سیستم لنفاوی محسوب میشود که در مقابله بدن با بیماریها نقش دارد؛ بنابراین میتوان آن را عضوی از خانواده سیستم ایمنی دانست.
برخی وظایف مهم طحال عبارتند از:
*تصفیه کردن خون
*از بین بردن سلولهای خونی پیر، غیر طبیعی یا آسیب دیده
*ذخیره سلولهای خونی
*مبارزه با عفونتها
*انتقال خون به کبد
اگرچه این عضو وظایف مهمی بر عهده دارد، اما زندگی بدون آن نیز امکان پذیر است و پزشکان ممکن است به دلایل مختلف از جمله آسیب دیدگی یا بیماریهایی همچون سرطان این اندام را از بدن خارج کنند.
در این صورت زندگی شخص تغییر خاصی نمیکند، اما بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به عفونت بوده و نیاز به اقدامات احتیاطی در این زمینه خواهد داشت.
سرطان طحال ممکن است اولیه یا ثانویه باشد. در سرطان اولیه، بیماری از طحال شروع میشود، اما سرطان ثانویه از سایر اندامها شروع شده و به طحال گسترش پیدا میکند.
این بیماری در اکثر موارد نوعی لنفوم (سرطانی که روی سیستم لنفاوی تاثیر میگذارد) میباشد. به علاوه لوسمی نیز ممکن است طحال را تحت تاثیر قرار دهد، گاهی سلولهای لوسمی در این اندام تجمع پیدا کرده و باعث بروز سرطان در این ناحیه میشوند.
سرطان طحال به ندرت ممکن است از نوع اولیه بوده و از طحال شروع شود. تخمین زده شده این اتفاق در کمتر از حدود ۲ درصد از کل لنفومها و ۱ درصد از موارد لنفوم غیر هوچکین رخ میدهد.
لنفوم منطقه حاشیهای طحال نوعی سرطان است که از طحال شروع شده و از انواع لنفوم غیر هوچکین محسوب میشود.
از آن جا که اکثر سرطانهای طحال ثانویه هستند و از نواحی دیگر بدن نشات میگیرند، برای کشف علت بروز سرطان طحال باید علت بیماریهای دیگر بررسی شود.
سرطان طحال اغلب از نوع لنفوم یا لوسمی میباشد و متاسفانه علت لنفومها در اغلب موارد قابل شناسایی نیستند، اما به نظر میرسد برخی عوامل خطر زا ممکن است خطر ابتلا به آنها را افزایش دهند، از جمله:
*سن بالا
*مرد بودن
*سابقه خانوادگی لنفوم
*مشکلات ایمنی
*قرار گرفتن در معرض عفونتها یا آسیب پذیر بودن در برابر آنها
همچنین ممکن است بین عفونت مزمن ناشی از ویروس هپاتیت C و خطر بروز نوع خاصی از سرطان به نام لنفوم غیر هوچکین سلول B رابطه وجود دارد که میتواند به سرطان طحال منجر شود.
به علاوه احتمال دارد بین سرطان طحال و خطرات زیست محیطی مانند دی اکسید توریم یا مونومر وینیل کلرید ارتباط وجود داشته باشد.
افراد مبتلا به سرطان طحال ممکن است علائم مختلفی تجربه کنند یا در برخی موارد هیچ علامتی نداشته باشند. به عنوان مثال حدود ۲۵ درصد موارد ابتلا به لنفوم منطقه حاشیهای طحال علائم ندارند.
شایعترین علائم سرطان طحال عبارتند از:
*بزرگ شدن طحال، در این حالت ممکن است این اندام ۲ برابر بزرگتر از حالت عادی شود
*درد در شکم، معمولا گوشه بالا سمت چپ
*ضعف
*کاهش وزن بدون دلیل
*خستگی
*تب
*تعریق شبانه
*سطح بالای لنفوسیتها در خون
لازم به ذکر است بزرگ شدن طحال لزوما به معنای ابتلا به سرطان طحال نمیباشد.
به علاوه از آن جا که سرطان طحال اغلب به دلیل لنفوم و لنفوم غیر هوچکین رخ میدهد بنابراین مهم است که با علائم این بیماری آشنا باشید. علائم عبارتند از:
*غدد لنفاوی متورم و اغلب بدون درد زیر بغل، کشاله ران و دو طرف گردن
*احساس خستگی
*تب و لرز متناوب
*کبودی آسان
*عفونت مکرر
*ورم شکم که گاهی دردناک است
*کاهش اشتها
*احساس سیری با خوردن اندکی غذا
*کاهش وزن بی دلیل
افراد با مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در بالا و در صورت لزوم باید برای معاینه و درمان به پزشک مراجعه کنند.
توجه داشته باشید این علائم ممکن است به دلایل دیگری غیر از سرطان ایجاد شده باشند، به عنوان مثال عفونت میتواند به ورم غدد لنفاوی منجر شود.
از آن جا که هیچ آزمایش غربال گری برای تشخیص سرطان طحال وجود ندارد و این بیماری ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند توصیه میشود هر گونه علامت نگران کننده را به پزشک اطلاع دهید.
پزشکان از ابزارهای مختلف برای تشخیص سرطان طحال استفاده میکنند که قطعیترین آنها عمل جراحی برداشتن طحال و نمونه برداری از بافت طحال میباشد. این روشها تهاجمی هستند و پزشکان معمولا ترجیح میدهند ابتدا از روشهای دیگر استفاده کنند.
روشهای کمتر تهاجمی برای این منظور عبارتند از:
*دریافت سابقه پزشکی بیمار
*تصویر برداری سونوگرافی یا توموگرافی
*آزمایش خون
*آزمایش مغز استخوان
پزشک هنگام معاینه سوالاتی از بیمار میپرسد، از جمله:
*سابقه هپاتیت C یا B
*سابقه بیماریهای خود ایمنی
*مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
*علائم بزرگ شدن طحال
برخی درمانهای رایج برای سرطان طحال عبارتند از:
*عمل جراحی طحال برداری که در آن بخشی یا کل طحال برداشته میشود
*پرتو درمانی
*شیمی درمانی
در گذشته عمل طحال برداری معمولا اولین درمان محسوب میشد و اکثر افرادی که این عمل را انجام میدادند به مدت ۵ سال نیاز به درمان دیگری نداشتند.
با این حال مشخص شده درمان با آنتی بادی مصنوعی به نام ریتوکسیماب به اندازه عمل جراحی در کاهش علائم افراد مبتلا به لنفوم منطقه حاشیهای طحال موثر است. همچنین استفاده از آن سادهتر از عمل جراحی میباشد.
افرادی که علامت ندارند معمولا نیاز به درمان ندارند، با این حال از آنها خواسته میشود هر ۶ ماه یک بار برای آزمایش خون و معاینه به پزشک مراجعه کنند.
از آن جا که عفونت مزمن هپاتیت C با سرطان طحال و سایر انواع لنفوم غیر هوچکین مرتبط است، بنابراین پیشگیری از بروز هپاتیت C میتواند به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند.
همان طور که میدانید هپاتیت C از طریق خون منتقل میشود بنابراین برای پیشگیری از آن لازم است به موارد زیر توجه شود:
*در صورت انجام تاتو یا سوراخ کردن احتیاط کرده و از وسایل استریل شده استفاده شود
*در رابطه جنسی با فردی که از نظر ابتلا به هپاتیت C و سایر بیماریهای مقاربتی تست نشده است از کاندوم استفاده شود
*از سرنگ یا سوزن مشترک استفاده نشود
عفونتهای اچ آی وی و HTLV-۱ نیز ممکن است خطر ابتلا به لنفوم غیر هوچکین و سرطان طحال را افزایش دهند. توجه به نکات مربوط به رابطه جنسی ایمن و اقدامات پیشگیرانه مشابه در برابر بیماری هپاتیت C میتواند از انتقال این ویروسها جلوگیری کند.
لازم به ذکر است مصرف غذاهای پر چرب و افزایش وزن ناشی از آنها فرد را بیشتر در معرض خطر ابتلا به لنفوم غیر هوچکین قرار میدهد، در حالی که استفاده از یک رژیم غذایی سالم و کم چرب و حفظ وزن سالم از اقدامات مثبتی است که میتواند خطر ابتلا به بیماریهای جدی و مزمن را کاهش دهد.
منبع:سومیتا