نگرانی عمیق پشت سد‌های کم عمق

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: بحران آب و خشکسالی، آن‌قدر عمیق و ترسناک است که هرچه از آن بگوییم و درباره تبعاتش هشدار دهیم، باز هم کم است؛ بحرانی که نشانه‌های فراوانی دارد از جمله، کاهش ۳۰ درصدی ورودی آب به سد‌های کشور در مهرماه‌های پنج سال اخیر.

آغاز تلخ سال جدید آبی

همین چند روز قبل بود که سخنگوی صنعت آب، گزارش میزان ورودی مخازن آب سد‌های کشور در مهرماه امسال را اعلام کرد. مهرماه از آن جهت مهم است که با آمدنش، هم پاییز از راه می‌رسد و هم سال آبی جدید شروع می‌شود. آمدن مهر، امید‌ها به افزایش بارندگی و عبور از روز‌های خشک بهار و تابستان را هم بیشتر می‌کند؛ اما افسوس که پیش‌بینی‌ها درست از آب درآمد و سال جدید آبی در کشور ما، شروعی ناامیدکننده داشت و یک نتیجه‌اش این‌که، به گفته فیروز قاسم‌زاده: «میزان ورودی مخازن سد‌های کشور در مهرماه امسال ۸۸۰ میلیون متر مکعب بود که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۱۲ درصد و نسبت به پنج سال گذشته بیش از ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است».

میانگین بارندگی ها، فقط ۳ میلی متر!

طبیعتا دلیل اصلی این اتفاق، کاهش بارندگی‌ها بوده و گزارش‌های وزارت نیرو هم بیانگر آن است که از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر) تاکنون، میزان بارندگی‌ها در کشور فقط سه میلی‌متر بوده است؛ ۴۴ درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته و ۵۹ درصد کمتر از میانگین بلندمدت. بماند که طبق پیش‌بینی‌ها، پاییز امسال تا ۵۰ درصد کم باران‌تر از پاییز‌های گذشته خواهد بود و باید چشم امید به زمستان داشت.

پرشدگی سدها، ۶ درصد کمتر از میانگین ۵ ساله

درباره میزان پرشدگی سد‌ها نیز یک نکته مهم وجود دارد. هرچند با توجه به کاهش بارندگی طی شش‌ماه ابتدایی سال، همیشه ذخیره آب سد‌ها در مهرماه در سطح حداقلی است، اما روند کاهش آن در سال جاری نگران‌کننده است. در طول پنج‌سال گذشته، میانگین پرشدگی سد‌های کشور ۴۳ درصد بوده، اما امسال ۶ درصد کاهش یافته و به ۳۷ درصد پرشدگی رسیده است.

طبیعی است که این روند، روی میزان خروجی آب از سد‌ها هم موثر بوده و به همین دلیل از ابتدای مهرماه تاکنون (تا دوم آبان) میزان این خروجی حدود ۱۹۵۰ میلیون متر مکعب بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۱ درصد کاهش داشته است.

نگرانی تامین آب در تهران، مشهد و ...

علی اکبر محرابیان این نکته را هم به خبرگزاری وزارت نیرو گفته است که: در شهر‌هایی مانند تهران، مشهد، اصفهان و در بسیاری از شهر‌های بزرگ دیگر، با مشکل تامین آب روبه‌رو هستیم که با همکاری مردم در رعایت الگوی مصرف، پاداش صرفه‌جویی و قطع موقت آب مشترکان بدمصرف، امیدواریم مصارف تنظیم شود و بتوانیم تامین آب مردم را به نحو مطلوب انجام دهیم.

از پاداش کم مصرفی تا قطع موقت برای پرمصرف‌ها

قطعا این شرایط وخیم منابع آبی، مدیریت ویژه‌ای می‌خواهد و آن‌طور که وزیر نیرو اعلام کرد، ساز و کار‌هایی برایش پیش‌بینی شده است:

*در شرایط موجود از مردم درخواست شده با وزارت نیرو همکاری کنند، چراکه آب پشت سد‌ها متعلق به مردم است.

*مشابه الگوی صنعت برق، مشترکانی که میزان مصرف آب کمتر از الگو داشته باشند، پنج برابر قیمت پرداختی به آن‌ها پاداش صرفه‌جویی می‌دهیم. تقریبا برای هرمتر مکعب آب به طور متوسط حدود ۶۰۰ تومان قیمت تعیین شده و پنج برابر آن، سه هزار تومان می‌شود. یعنی هر کدام از مشترکان یک متر مکعب آب صرفه‌جویی کند، سه هزار تومان پاداش به وی تعلق می‌گیرد و با اندک صرفه‌جویی قبوض مشترکان رایگان می‌شود و اگر بیشتر صرفه‌جویی کنند بستانکار می‌شوند.

*اکنون شرایط فصل به گونه‌ای است که در اغلب نقاط کشور مصرف آب در بخش کشاورزی نداریم، اگر واقعا فردی رعایت نکند و آب‌های جاری و آب‌های چاه‌ها را بیهوده مصرف کند، حتما برخورد لازم صورت می‌گیرد و آب آن‌ها قطع می‌شود.

*افرادی که با آب تصفیه شده اقدام به شست و شوی خیابان، کوچه، خودرو، پرکردن استخر یا آبیاری فضای سبز می‌کنند نیز باید منتظر قطع موقت آب باشند.