مسیر قبولی کنکور از آزمون‌های سمپاد می‌گذرد؟

به گزارش مجله خبری نگار/ایران-غزل رضایی ثانی: نتایج آزمون سراسری اعلام شد و طبق آنچه که انتظار می‌رفت رتبه‌های برتر کنکور، اغلب از مدارس تیزهوشان و سمپاد بودند؛ روالی که در چند سال اخیر تکرار شده است. در حالی که در دهه‌های قبل، دانش‌آموزان مدارس دولتی نیز سهمی در نفرات برتر قبولی کنکور داشتند. این تلنگری است درباره کیفیت آموزش در مدارس دولتی و متعاقبش این موضوع مطرح می‌شود که آیا آموزش و پرورش به وضعیت آموزش در مدارس دولتی رسیدگی خواهد کرد؟ امسال، سوابق تحصیلی نیز در کنکور لحاظ شد. نفرات برتر آزمون سراسری به اهمیت کیفیت مدرسه و نقش سوابق تحصیلی در موفقیت کنکور اشاره داشتند. با تعدادی از آنان گفتگو کردیم که می‌خوانید.

روزانه ۱۲ ساعت درس می‌خواندم

پرهام مصطفوی
رتبه یک گروه آزمایشی تجربی

پرهام مصطفوی در کنکور ۱۴۰۲، امسال دانش‌آموز پایه دوازدهم بوده و برای اولین بار در کنکور شرکت کرده و موفق به کسب رتبه یک شده است.

مصطفوی در گفتگو با روزنامه ایران اظهار داشت: من دوره متوسطه اول و دوم را در مدرسه سمپاد «شهید اژه‌ای ۱» اصفهان تحصیل کردم. درخصوص برنامه‌ریزی برای مطالعه مناسب در رشته تجربی باید بگویم که این رشته یکی از رشته‌های پرمتقاضی در کنکور سراسری است؛ بنابراین طبیعتاً برای موفقیت در آن تلاش بسیار زیادی لازم است. برای این منظور، من از فصل تابستان پیش از ورود به پایه دهم، برای کنکور برنامه‌ریزی کردم.

در واقع من سه سال متوالی برای کنکور تلاش کردم. وی گفت: روزی تا ۱۲ ساعت مطالعه داشتم. این برنامه مطابق با آزمون‌هایی بود که شرکت می‌کردم. ساعت مطالعه دقیقی داشتم. در پایه دهم روزانه ۶ تا ۷ ساعت درس می‌خواندم. کم‌کم این ساعات افزایش پیدا کرد و در سال آخر دبیرستان به ۱۱ تا ۱۲ ساعت در روز رسید.

مطالعه روزنامه ۱۱ تا ۱۲ ساعت به مدت یک سال تا زمان برگزاری کنکور سراسری سال ۱۴۰۲ ادامه داشت. روز‌هایی که به مدرسه می‌رفتم، زمان مطالعه‌ام به ۷ تا ۸ ساعت می‌رسید به همین دلیل، به‌خاطر کلاس‌های مدرسه کمتر می‌توانستم درس بخوانم. من از سال دهم مسیرم را برای کنکور مشخص کردم؛ از این رو در هیچ المپیادی شرکت نکردم و ترجیح دادم وقت و تلاشم را برای کنکور بگذارم.

رتبه یک گروه تجربی سال ۱۴۰۲ درباره مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی که طبق آن سوابق تحصیلی ۴۰ درصد در کنکور تأثیر قطعی دارد و در کنکور دی‌ماه ۱۴۰۱ و تیرماه ۱۴۰۲ اجرا شد، گفت: کارشناسان باید در این زمینه نظر دهند، اما آنچه که می‌دانم این است که مصوبه مذکور می‌تواند مانند هر مصوبه دیگری نقاط ضعف و قوت داشته باشد و همچنین باید قابلیت اصلاح شدن نیز داشته باشد.

درباره تأثیر قطعی سوابق تحصیلی، اگر بتوانند آزمون‌های سالم با سطح کیفی خوب و در امنیت کامل برگزار کنند، تأثیر بیشتری بر موفقیت دانش‌آموزان دارد. ما امسال جز اولین داوطلبانی بودیم که مطابق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی آزمون دادیم، از این رو به داوطلبان آینده پیشنهاد می‌کنم حتماً روی بخش سوابق تحصیلی تمرکز داشته باشند. به عنوان مثال آن‌ها باید به اندازه کافی مطالعه کنند. همچنین مطالعه تشریحی دروس عمومی و مطالعه تشریحی و تستی دروس اختصاصی را در دستور کار خود داشته باشند. در عین حال برگزاری دو مرتبه کنکور در سال برای کاهش استرس داوطلبان می‌تواند مفید باشد. داوطلبان دو بار در سال خودشان را محک می‌‎زنند، زیرا این دو آزمون با یک فاصله زمانی مناسب از هم برگزار می‌شود.

مصطفوی در پاسخ به این سؤال که آیا شما در کلاس‌های کنکور هم شرکت کردید، گفت: بله، اما خیلی محدود بود و اگر اشتباه نکنم، فقط یک کلاس خارج از مدرسه داشتم و مابقی کلاس‌هایم در مدرسه بود. البته در آزمون‌های آزمایشی هم شرکت می‌کردم که بیرون از مدرسه برگزار می‌شد. با توجه به اینکه سهم دانش‌آموزان مدارس سمپاد و تیزهوشان در قبولی کنکور بیشتر است، نادیده گرفتن دانش‌آموزان مدارس دولتی مورد انتقاد است.

وی درباره تأثیر کیفیت آموزش در مدارس بر قبولی بچه‌ها در دانشگاه‌ها، گفت: مدرسه مشخصاً تأثیر دارد، اما به نظرم مهم‌ترین عامل، که اهمیت آن با اختلاف از سایر عوامل بیشتر است، تلاش خود فرد است که در این مسیر قدم برمی‌دارد. مثلاً من دوستانی دارم که در مدارس عادی درس می‌خوانند، اما رتبه‌های خوبی کسب کرده اند. شاید رتبه آن‌ها تک‌رقمی نباشد، اما رتبه‌های عالی به دست آوردند. به نظرم تلاش خود فرد اهمیت زیادی دارد، اما مدارس تیزهوشان هم بستر مناسبی فراهم می‌کند. مصطفوی انتخاب خود را رشته پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی تهران عنوان کرد.

تلاش فردی برای موفقیت مهمتر از نوع مدرسه است

مسیحا باقری‌تن‌ها
رتبه دوم گروه ریاضی و فنی

«مسیحا باقری‌تنها» رتبه دوم گروه ریاضی و فنی در کنکور سراسری سال ۱۴۰۲ در گفتگو با «ایران» اظهار داشت: من در «مرکز استعداد‌های درخشان شهید سلطانی۳» کرج درس خواندم. از مهر ماه سال دوازدهم شروع به درس خواندن کردم. دو سال قبل از آن هم در المپیاد‌ها شرکت می‌کردم و توانستم مدال برنز ریاضی را کسب کنم.

وی در پاسخ به این سؤال که شرکت در المپیاد‌ها و کسب مقام چقدر در اینکه شخص بتواند در کنکور سراسری رتبه مناسبی کسب کند، تأثیر‌گذار است یا خیر گفت: خیلی کمک‌کننده نیست. البته به رشته المپیاد بستگی دارد. المپیادی مانند فیزیک می‌تواند تا حدی در همان درس فیزیک کمک کند، اما المپیاد نجوم و ریاضی عملاً تأثیری ندارد و فقط باعث عادت کردن دانش‌آموزان به روند درس خواندن می‌شود.

رتبه دوم گروه ریاضی در کنکور سراسری ۱۴۰۲ درباره زمان مطالعه روزانه خود و استفاده از کلاس‌های کنکور گفت: من در هیچ کلاس کنکوری بیرون از مدرسه شرکت نکردم و صرفاً با اساتید مدرسه و کلاس‌هایی که آنجا برگزار می‌شد، درس خواندم و پیش رفتم. در اوایل برای آمادگی در کنکور ۳۷ ساعت در هفته و به مرور حدود ۷۸ ساعت در هفته درس می‌خواندم که به طور میانگین ۵۵ ساعت در هفته بود.

وی درباره تأثیر دو عامل تلاش دانش‌آموزان و کیفیت مدرسه در موفقیت در کنکور، گفت: تلاش دانش‌آموزان به طور مستقل قطعاً مهم‌تر است، اما مدرسه هم تأثیر زیادی دارد. به نظرم اولیا نیز در این میان با نقش بموقع خود تأثیر بسیار زیادی در موفقیت دانش‌آموزان کنکوری دارند. مادر من در تمامی مراحل کنارم بود؛ هم در دوره‌ای که المپیاد شرکت می‌کردم و هم زمانی که خودم را برای کنکور آماده می‌کردم، مادرم از من حمایت زیادی داشت و همراهم بود. حمایت‌ها و صبوری‌های مادرم باعث شد من بتوانم نتیجه خوبی در کنکور سراسری کسب کنم.

باقری‌تن‌ها در واکنش به اینکه سهم قبولی کنکور بیشتر نصیب دانش‌آموزان تیزهوش می‌شود، گفت: به نظرم اینکه اغلب قبولی‌های کنکور از مدارس سمپاد هستند به دور از عدالت نیست، زیرا دانش‌آموزانی که وارد مدارس سمپاد می‌شوند، تقریباً همگی آزمون داده‌اند و افرادی که توانسته‌اند با روش‌های مختلف مانند انتقالی گرفتن وارد سمپاد شوند، کم هستند؛ بنابراین این عدالت است. یعنی افراد محصل در تیزهوشان از سال‌های پایین به درس خواندن جدی و مداوم عادت داشته‌اند. رتبه دو کنکور ریاضی درباره تأثیر قطعی سوابق تحصیلی در کنکور و موضوع احتمال تقلب در سوابق تحصیلی گفت: ما نمی‌توانیم ایرادی به این موضوع بگیریم، زیرا به هر حال سیستمی است که طراحی شده، ولی می‌دانیم که تقلب در همه جای دنیا هست.

وی عنوان کرد: رشته مورد نظر من مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف است.

در هیچ کلاس کنکوری شرکت نکردم

مهدی نیکوکار
رتبه یک رشته علوم انسانی

«مهدی نیکوکار» رتبه یک رشته علوم انسانی در کنکور سراسری سال ۱۴۰۲، شش سال اول ابتدایی را در مدرسه روستا و شش سال دوم را در مدرسه سمپاد شهرستان اسفراین تحصیل کرده است.

وی با مقایسه تفاوت مدارس سمپاد و عادی در شهرستان‌ها گفت: از نظر علمی به نظر من تفاوت قابل توجهی میان مدارس نمونه و عادی حداقل در شهر ما وجود ندارد، ولی می‌توانم بگویم که کادر آموزشی سمپاد و نمونه از نظر حمایتی بهتر عمل می‌کنند، نه از نظر آموزشی. به لحاظ آموزشی در شهر ما تفاوت زیادی میان مدارس وجود ندارد.

نیکوکار در پاسخ به این سؤال که آیا در کلاس‌های کنکور شرکت کردید یا خیر؟ گفت: من هیچ کلاس آزادی بیرون از مدرسه شرکت نکردم و طبق آنچه که مدرسه و خودم برنامه‌ریزی داشتیم، پیش رفتم. من مطالعه جدی‌ام را از سال هشتم آغاز کردم، اما از سال دهم برای کنکور هدف‌گذاری کردم و هدفم این بود که رتبه تک‌رقمی شوم. امسال اولین سالی بود که در کنکور شرکت کردم. البته که تجربه شرکت در المپیاد را هم داشتم و سال یازدهم موفق به کسب مدال طلای المپیاد ادبیات شدم.

وی در پاسخ به این سؤال که باتوجه به تجربه تحصیل در روستا، به‌خوبی می‌دانید دانش‌آموزان در روستا‌ها امکانات کمتری به نسبت دانش‌آموزان در کلانشهر‌ها دارند که می‌توانند با حضور در مدارس غیردولتی گرانقیمت سوابق تحصیلی بسیار خوبی به دست بیاورند، با این تفاسیر نظر شما درباره مصوبه کنکور ۱۴۰۲ که سوابق تحصیلی در آن نقش جدی دارد، چیست گفت: هنوز مصوبه کنکور ۱۴۰۲ قطعی نشده بود، اما من شروع به خواندن دروس عمومی از پایه دهم کردم. به نظرم این مصوبه خیلی مشکل دارد و اشکالات آن را دبیران و معلمان بار‌ها گفته بودند که چطور می‌خواهند تراز‌های سال‌های قبل و امسال را باهم بسنجند.

در کارنامه‌هایی که هفته پیش آمد و تراز‌ها اعلام شد، برخی از داوطلبان اشکال داشتند. در واقع من نیز از این رویه ناراضی هستم، ولی برای امتحانات نهایی‌ام وقت زیادی گذاشتم و در عین حال اعتراضی هم برای نمرات امتحان نهایی نزدم، اما از دوستان شنیدم که مشکلات و ایراداتی در این خصوص بوده است.

رتبه یک گروه آزمایشی علوم انسانی در کنکور ۱۴۰۲ در این باره که مدارس دولتی باید چه اقداماتی انجام دهند که سهم دانش‌آموزان این مدارس در کنکور افزایش یابد، گفت: باید از رتبه‌های برتر، مشاوران کاربلد و متخصص دعوت کنند تا با حضور در مدارس، روش‌های درست و مناسب مطالعه را برای دانش‌آموزان روشن کنند. همچنین از تجربه دبیرانی که می‌توانند مفید باشند، استفاده کنند و شرکت در آزمون‌هایی که می‌تواند به دانش‌آموزان در کنکور کمک کند را در برنامه درسی آن‌ها قرار دهند تا آن‌ها هم بتوانند خودشان را به بچه‌های سمپاد برسانند.

رشته انتخابی مهدی نیکوکار، حقوق دانشگاه تهران است.

بهتر بود شیوه قبلی پذیرش در کنکور ادامه پیدا می‌کرد

پویان جمیلی
رتبه یک گروه هنر

پویان جمیلی رتبه یک گروه هنر در کنکور ۱۴۰۲ در گفتگو با «ایران» درباره برنامه‌ریزی تحصیلی خود که موجب شد رتبه یک رشته هنر را کسب کند، گفت: من در مدرسه ماندگار البرز تحصیل کردم که مدرسه باکیفیت و خوبی است، اما برنامه‌ریزی من برای کنکور بدین صورت بود که مشاور کمک زیادی به من کرد. او یک برنامه درسی تعیین می‌کرد و من طبق آن پیش می‌رفتم. مدرسه ما از هیچ تلاشی دریغ نکرد و حالا نتایج آن را می‌بیند.

وی افزود: من در یک سال آخر تحصیلی شروع به درس خواندن کردم و موفق شدم رتبه یک هنر را کسب کنم. حالا هم قصد دارم رشته سینمای دانشگاه هنر را انتخاب کنم.

رتبه یک گروه هنر درباره مصوبه کنکور ۱۴۰۲ در زمینه تأثیر ۴۰ درصدی سوابق تحصیلی که توسط شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد، گفت: به نظرم شیوه قبلی که داوطلبان بر اساس آن درس می‌خواندند و برنامه‌ریزی می‌کردند مناسب‌تر بود و شاید بهتر بود با همان شیوه قبلی ادامه می‌دادیم.

کارشناس مسائل آموزش و پرورش:

برخی آنقدر پیگیری می‌کنند تا به نوع سؤالات امتحان برسند

نادر قلم‌بر، کارشناس ارشد روانشناسی مشاوره و خانواده، مدرسه و دانشگاه، درباره اینکه چرا بیشتر قبولی‌های کنکور از مدارس سمپاد و نمونه دولتی یا غیردولتی هستند و همچنین نقش مسائل مالی در پذیرفته شدن در دانشگاه‌های برتر اظهار داشت: وقتی در کشور انگیزه‌های معلمان کاهش می‌یابد، هرچند بسیاری از معلمان و دبیران زحمت‌های زیادی در مدارس می‌کشند، همین اتفاق هم می‌افتد. علاوه بر این وقتی ما مدارس را طبقه‌بندی می‌کنیم و دانش‌آموزان تیزهوش را که تمایل بیشتری برای درس خواندن نسبت به سایر بچه‌ها دارند با یک آزمون از دیگر دانش‌آموزان جدا کرده و دسته‌بندی می‌کنیم، چنین اتفاقی می‌افتد.

وی در انتقاد از برگزاری آزمون‌های تیزهوشان گفت: این آزمون‌ها دانش‌آموزان را دسته‌بندی می‌کند و دانش‌آموزان بهتر را در دسته‌های بالاتر قرار می‌دهد، کاری که در تمام دنیا از بین رفته و منسوخ شده است، ولی متأسفانه ما در این مورد عقبگرد داشته‌ایم. در خصوص اینکه دانش‌آموزان بهتر را به مدارس خاص می‌برند مانند مدارس غیرانتفاعی و پول‌های آنچنانی هم می‌دهند، رانت‌های عجیبی وجود دارد مثلاً برخی از والدین یا حتی برخی از دانش‌آموزان راه‌های ارتباط با طراحان سؤالات را پیدا کرده و آنقدر پیگیری می‌کنند تا به چگونگی طرح سؤال و نوع سؤالات دسترسی پیدا کنند.

قلم‌بر گفت: متأسفانه یک مافیایی پشت امتحانات هست که این بیشتر خودش را در مدارس غیرانتفاعی نشان می‌دهد. وقتی دانش‌آموزان را در مدارس تیزهوشان، نمونه‌دولتی و غیردولتی دسته‌بندی می‌کنیم، بالطبع دانش‌آموزان بهتر که وضع مالی مناسب‌تری دارند هزینه می‌کنند و حتی معلم خصوصی می‌گیرند، سپس وارد مدارس تیزهوشان یا مدارس خاص می‌شوند. این درحالی است که بسیاری از دانش‌آموزان عادی که وضع مالی متوسطی دارند، توان گرفتن معلم خصوصی و هزینه برای مدرسه و کلاس آموزشی ندارند و در مدارس دولتی درس می‌خوانند. بر همین اساس، چون مدارس دولتی شلوغ و پرجمعیت می‌شود و تعداد دانش‌آموزان از حد استاندارد بالاتر می‌رود، مسلماً کیفیت آموزشی هم افت خواهد داشت. از نظر شما معلم در کلاس ۲۰ نفره بهتر می‌تواند درس بدهد و به بچه‌ها رسیدگی کند یا در یک کلاس ۴۰ تا ۵۰ نفره؟

ترک‌تحصیل یک میلیون دبیرستانی در سال گذشته

این کارشناس ارشد روانشناسی مشاوره و خانواده، مدرسه و دانشگاه تأکید کرد: موضوع تفاوت‌ها و فقر فرهنگی هم در موفقیت دانش‌آموزان بی‌تأثیر نیست. متأسفانه آماری برای سال گذشته داریم که نشان می‌دهد ۸۰۰ هزار تا یک میلیون نفر از دانش‌آموزان دبیرستانی از مدرسه ترک‌تحصیل کرده اند. عمده ترک‌تحصیل‌ها به این دلیل بوده که آن‌ها مجبورند برای معاش خود وارد بازار کار شوند تا اینکه بخواهند به درس و تحصیل ادامه دهند. قلم‌بر گفت: در میان افرادی که مدرسه را رها می‌کنند و وارد بازار کار می‌شوند، افراد موفقی هم وجود دارند که می‌توانند در زمینه فنی برای خود کسب درآمد کنند.

این روانشناس مدرسه و دانشگاه در پاسخ به این سؤال که چرا میزان دختران در قبولی رشته ریاضی کم بوده و حتی در میان رتبه یک تا ۱۰ هیچ داوطلب دختری نبوده است، گفت: بسیاری از دانش‌آموزان رشته‌های دولتی، بچه‌های فنی و مهندسی به بازار بیزینس مانند ارز دیجیتال و بورس ورود کرده‌اند. اغلب این افراد می‌گویند نیازی به درس خواندن نداریم و همین که ریاضی را بلد هستیم کافی است و بعد وارد چنین بیزینس‌هایی می‌شوند. خیلی از دانش‌آموزان دختر می‌گویند چرا ما باید در رشته‌های فنی خودمان را اذیت کنیم؟

بنابراین در کار‌های آرایشی، بهداشتی و زیبایی وارد کار می‌شوند و در آنجا کسب درآمد می‌کنند و اتفاقاً برخی درآمد‌های آنچنانی دارند. وی تأکید کرد: بنابراین نقش اقتصاد از یک طرف، فاصله طبقاتی از طرف دیگر و رانت‌ها سبب شده است فضای کنکور در کشور یک مقدار دچار آسیب شود. این‌ها همه باعث می‌شود دسته‌بندی‌ها و فاصله‌ها به آزمون سراسری و نتیجه آن ضربه وارد کند.