دانشمندان روشی هوشمندانه برای فعال کردن دارو‌های سرطانی منحصراً درون تومور ابداع کرده‌اند

به گزارش مجله خبری نگار، این تحقیق بر روی یک مسیر قدرتمند در سلول‌های ما که به عنوان STING (محرک کمپلکس ژن‌های اینترفرون) شناخته می‌شود، تمرکز دارد. وقتی این مسیر فعال می‌شود، به عنوان یک سیستم هشدار داخلی عمل می‌کند و سیگنال‌هایی ارسال می‌کند که سیستم ایمنی بدن را به حمله فرا می‌خواند.

دارو‌هایی که این مسیر را فعال می‌کنند، نتایج امیدوارکننده‌ای در ایمونوتراپی سرطان نشان داده‌اند، اما تاکنون با یک مشکل بزرگ رو‌به‌رو بوده‌اند: اگر در بافت سالم فعال شوند، می‌توانند عوارض جانبی مضر و گاهی جدی ایجاد کنند.

برای حل این مشکل، محققان دانشگاه کمبریج یک سیستم «پیش‌دارو» دو بخشی طراحی کردند که از دو جزء بی‌ضرر تشکیل شده است که تنها زمانی فعال می‌شوند که درون تومور به هم برسند.

یکی از اجزای این دارو «قفل شده» یا غیرفعال است، بنابراین تا زمانی که با آنزیم خاصی که در تومور‌ها به نام β-گلوکورونیداز یافت می‌شود، که به ندرت در بافت سالم یافت می‌شود، مواجه نشود، غیرفعال باقی می‌ماند. هنگامی که جزء غیرفعال با این آنزیم در داخل تومور مواجه می‌شود، برای تعامل با جزء دوم «آزاد» می‌شود.

این دو جزء با هم، یک فعال‌کننده قدرتمند مسیر STING را تشکیل می‌دهند که سیستم ایمنی را فقط در جایی که سرطان قرار دارد، درگیر می‌کند. این مولکول‌ها طوری طراحی شده‌اند که یکدیگر را به طور مؤثر تشخیص داده و به هم متصل شوند، بنابراین این تعامل به سرعت و به صورت انتخابی در تومور‌ها رخ می‌دهد.

پروفسور گونکالو برناردز از دانشکده شیمی یوسف حمید در کمبریج، که رهبری این تحقیق را بر عهده داشت، این سیستم را اینگونه توصیف کرد: «این مانند ارسال دو بسته ایمن به داخل بدن است که فقط زمانی باز می‌شوند و به هم می‌رسند که با محیط شیمیایی منحصر‌به‌فرد تومور مواجه شوند. نتیجه، یک داروی محرک سیستم ایمنی قدرتمند است که فقط در جایی که مورد نیاز است، ظاهر می‌شود.»

آزمایش‌های آزمایشگاهی نشان داد که دو جزء دارو به صورت جداگانه هیچ فعالیتی نشان ندادند. با این حال، هنگامی که در شرایط تومور مانند ترکیب شدند، ترکیب فعال STING را تشکیل داد و با موفقیت در غلظت‌های بسیار پایین فعال کرد. در مدل‌های گورخرماهی و موش که برای تولید آنزیم بتا-گلوکورونیداز مهندسی شده بودند، این دارو منحصراً در تومور‌ها فعال شد و اندام‌های حیاتی مانند کبد، کلیه‌ها و قلب را تحت تأثیر قرار نداد.

این سطح از دقت، پیشرفت قابل توجهی را برای درمان‌های مبتنی بر STING نشان می‌دهد، که قبلاً برای تمایز بین بافت سالم و سرطانی با مشکل مواجه بودند. تیم کمبریج با استفاده از یک طراحی شیمیایی ساده، بدون تکیه بر تعاملات پیچیده یا مصنوعی، به فعال‌سازی هدفمند سیستم ایمنی دست یافت.

محققان معتقدند که این روش می‌تواند الهام‌بخش کلاس جدیدی از دارو‌های دقیق باشد که فراتر از سرطان عمل می‌کنند.

نتایج این مطالعه در مجله Nature Chemistry منتشر شد.

منبع: نیوز مدیکال