حذف گزینه «عجله دارم» به ضرر مشتریان است

به گزارش مجله خبری نگار، گزینه عجله دارم در تاکسی‌های اینترنتی راهکاری است تا مردم با استفاده از آن در شرایط طولانی شدن زمان پذیرش سفر می‌توانند شانس پذیرفته شدن درخواستشان را افزایش دهند و زودتر به مقصد برسند. با انتخاب این گزینه قیمت بالاتری برای سفر تنظیم می‌شود. به تازگی سازمان تعزیرات حکومتی دستور حذف این گزینه را صادر کرده است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد با محمدمهدی جعفریان مدیر مرکز مطالعات توسعه و رقابت گفتگو کرده‌ایم.

جعفریان در مورد حذف گزینه عجله دارم از تاکسی‌های اینترنتی گفت: اگر به جای ارائه یک قیمت به مشتریان، وابسته به نیاز یک مشتری قیمت‌های مختلفی را به او پیشنهاد بدهیم باعث کاراتر و بهینه‌تر شدن عملکرد بازار می‌شود. کارویژه اصلی تاکسی‌های آنلاین وصل کردن راننده به مشتری است در اینجا برخی مشتریان به علل مختلفی مانند پیک حاضر به پرداخت قیمت بالاتری هستند به همین دلیل گزینه عجله دارم از این جهت دارای توجیه منطقی است. مثلا در مورد بلیط‌های هواپیما هم گنجاندن نوع «فرست کلس» هم همین بود که مدیران شرکت‌ها یا کارخانه‌ها زمانیکه نیاز به سفر عجله‌ای دارند بتوانند به راحتی این گزینه را انتخاب کرده و به خواسته خود برسند.

جعفریان معتقد است با حذف گزینه عجله دارم حق انتخاب مشتری کاهش پیدا می‌کند و این اقدام به ضرر مشتریانی است که واقعا عجله و نیازی فوری دارند. وی افزود این نوع رگولاتوری از اساس ایراد اجرایی هم دارد، چون نمی‌شود نظارت کافی داشت و این پلتفرم‌ها کم کم قیمت جدیدی ارائه می‌دهند. یعنی تاکنون یک قیمت پایین‌تر برای مشتریان عادی وجود داشت و قیمتی بالاتر هم برای کسانی بود که عجله داشتند، اما اکنون قیمت جدید میانگین این دو خواهد شد. پس مشتریان عادی هم از جنبه قیمتی ضرر خواهند کرد.
وی افزود با حذف شدن گزینه عجله دارم افزایش قیمت اجتناب ناپذیر است مگر اینکه شرکت ضرر دادن را بپذیرد. در بحث‌های اقتصادی اینگونه قیمت دادن برای دو نوع مشتری بهینه‌تر است و با حذف آن ضرری به وجود می‌آید که جبران نمی‌شود و اینجا است که شرکت بخش خصوصی افزایش قیمت را کلید می‌زند.

مدیر مرکز مطالعات توسعه و رقابت در ادامه دغدغه‌ای را در مورد گزینه عجله دارم تاکسی‌های اینترنتی مطرح کرد و گفت: با وجود این گزینه ممکن است برخی از راننده‌ها سفر را دیرتر قبول کنند تا شاید قیمت بالاتر برود. به این رفتار دغدغه تبانی می‌گویند که از جمله رفتار‌های مخل رقابت محسوب می‌شود و در کشورما در فصل نهم قانون اجرایی اصل ۴۴ به آن پرداخته شده است. ایده بسیاری از کشور‌ها برای مقابله با آن این است که امکان تبانی را از بین ببریم. مثلا گزینه عجله دارم در بازه‌های زمانی متفاوتی بعد از درخواست سفر ظاهر شود، با این راهکار راننده متوجه نمی‌شود که فرد چه زمانی ممکن است گزینه عجله دام را استفاده کند و این نگرانی برای راننده ایجاد می‌شود که در این بازه مسافر را از دست بدهد.

جعفریان به این نکته اشاره کرد که دغدغه سازمان تعزیرات در مورد ورود به این مساله مورد تبانی نبوده بلکه گرانفروشی بوده است. وی گفت تاکسی‌های اینترنتی جزو خدمات و کالا‌های اساسی مردم نیستند که بخواهد به زور ارزان شود و این اتفاق عواقب و آثار جانبی منفی به همراه دارد، مثلا ترافیک وآلودگی برای شهر‌های بزرگی مثل تهران. وی ارزانتر شدن قمیت تاکسی‌های اینترنتی را صلاح ندانست.

وی با اشاره به یارانه‌ای که دولت برای این شرکت‌ها درنظر می‌گیرد گفت که ارزانتر شدن قیمت‌ها یارانه بیشتری را از سوی دولت می‌طلبد.

مدیر مرکز مطالعات توسعه و رقابت درمورد تاثیر کاهش قیمت روی بالارفتن تعداد مشتریان و بالعکس گفت که اظهار نظر در این مورد به ۱ الی دو ماه زمان نیاز دارد تا داده‌های واقعی در مورد آن مشخص شوند. اما بر اساس نکات و جلساتی که برگزار شده قیمتی که با حذف این گزینه اعمال خواهد شد میانگین حالت عادی و عجله دارم است.