مودی روی مود فرقه‌گرایی؛ مسجد چگونه معبد شد؟!

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: نخست‌وزیر هند روز گذشته یک معبد هندو را که روی ویرانه مسجد تاریخی بابری ساخته شده است، افتتاح کرد. رسانه‌ها آن را «واتیکان هندوها» نامیده‌اند.

به گزارش یورونیوز، معبد «رام» در مکان مقدس آیودیا (بخش فیض‌آباد) با هدف جذب حداکثری طرفداران افراطی هندوی حزب نارندرا مودی در انتخابات سراسری سال‌جاری میلادی افتتاح شد. در این گزارش همچنین آمده است که «برخی از تحلیلگران سیاسی موضوع افتتاح معبد رام را که با بودجه‌ای هنگفت ساخته شده است، به انتخابات سراسری هند در تابستان مرتبط می‌دانند. منتقدان و مخالفان مودی بر این نظرند که مراسم افتتاح این معبد با وجود نیمه‌تمام بودن آن، با هدف متحد کردن طرفداران حزب حاکم «بهاراتیا جاناتا» در انتخابات برگزار می‌شود».

حزب کنگره هند، حزب اصلی مخالف دولت این کشور با رد دعوت به شرکت در این مراسم، آن را «ضیافتی سیاسی» دانسته که در جهت منافع هندو‌های ملی‌گرا برنامه‌ریزی شده است. دو نفر از روحانیون ارشد هندو‌ها هم دعوت به شرکت در مراسم افتتاح معبد رام را رد کرده‌اند.

گفتنی است که سازه این معبد با هزینه ۲۱۷ میلیون دلار و در مساحتی به وسعت سه هکتار، بر ویرانه‌های بنای تاریخی «مسجد بابری» ساخته شده که در سال ۱۹۹۲ توسط گروه‌های تندرو هندو تخریب شد. همچنین در این مراسم پرهزینه نزدیک به ۷۵۰۰ نفر، ازجمله صنعتگران، سیاستمداران و بازیگران سینما، در حالی که یک هلیکوپتر نظامی مراسم را گلباران می‌کرد، شرکت داشتند.

مسجد چگونه معبد شد؟!

مسجد بابُری نام مسجدی در شهر آیودیا در بخش فیض‌آباد ایالت اوتارپرادش هند واقع است. این مسجد در قرن شانزدهم میلادی به دستور ظهیرالدین محمد بابُر بنیانگذار امپراطوری گورکانیان هند و به دست میرباقی اصفهانی اولین حاکم منصوب او در این منطقه بنا شد و تا اوایل دهه ۹۰ میلادی پابرجا بود. اما در سال ۱۹۹۲ هندو‌های افراطی به آنجا یورش بردند و این بنای تاریخی را تخریب کردند. آنان مدعی بودند که این مسجد در محل زادگاه خدای آن‌ها «راما» بنا شده بود! و پیش‌تر معبدی در آن مکان قرار داشته که در زمان بابر تخریب شده است.

هند به سرزمین «هفتاد و دو ملت» مشهور است و این اشتهار را از مدارا و تساهل مذهبی حاکم بر فضای اجتماعی‌اش کسب کرده است؛ با این حال، از دوران ورود استعمار انگلیس به شبه‌قاره، اختلافات عقیدتی و قومی در این منطقه تبدیل به تنش‌های خون‌بار فرقه‌ای و مذهبی شد و نخستین شعله‌های درگیری مذهبی هندو‌ها با مسلمانان نیز از همان زمان زبانه کشید. شایان ذکر است که قوای استعمار انگلیس کل منطقه شبه‌قاره را با عنوان «راج بریتانیا» معرفی می‌کردند که تا زمان استقلال هند، این عنوان باقی بود.

پس از استقلال، تدریجاً زمینه‌های دخالت هندو‌ها توسط مقامات حزب افراطی «بهاراتیا جاناتا» فراهم شد و در ۱۹۸۷ به دنبال رأی دادگاه فیض‌آباد این مسجد در اختیار هندوان قرار گرفت. جدال و کشمکش میان هندو‌ها و مسلمانان ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۹۹۲ دولت ایالتی با تصرف تمام زمین‌های وقفی اطراف مسجد، دیواری دور آن کشید و چهار ماه بعد هم با هجوم سازمان‌یافته هزاران هندو مسجد بابری تخریب شد.

نهایتاً در سال ۲۰۱۹ دادگاه عالی هند در حکمی اعلام کرد که معبد «رام» در زمین مورد اختلاف بین مسلمانان و هندوها، یعنی در زمین مسجد بابری ساخته خواهد شد و به مسلمانان هم زمین دیگری برای ساخت مسجد تعلق خواهد گرفت!

همان‌طور که اشاره شد، مودی در حالی این مراسم را پیش از تکمیل بنا برگزار کرد که از سوی خود رهبران هندو با چالش تحریم و عدم حضور مواجه شد؛ رویدادی که مشروعیت این اقدام دولت ملی‌گرای هند را زیر سؤال برد. چند تن از مقامات اصلی مذهب هندو اعلام کردند «تقدیس یک معبد ناتمام برخلاف متون مقدس است». برخی از رهبران ارشد اپوزیسیون کنگره هند نیز این رویداد را تحریم و بسیاری از قانونگذاران پارلمان، مودی را به سوءاستفاده از ظرفیت‌های مذهبی برای کسب منافع سیاسی متهم کردند.

همچنین مسلمانان هند نگرانند که اقدامات فرقه‌گرایانه دولتی در هند بار دیگر آتش درگیری‌های خشونت‌بار مذهبی را در این کشور شعله‌ور کند.

آنچه از تحولات کنونی هند می‌توان استنباط کرد، عدول دولت از دموکراسی فدرال به سوی نوعی ناسیونالیسم افراطی و سرکوب اقوام و مذاهب است؛ این تحرکات راستگرایان، صرفنظر از مخالفت سایر قومیت و گروه‌ها، موجب انزوای بین‌المللی هند و شعله‌ور شدن مجدد آتش درگیری‌های فرقه‌ای در این کشور می‌شود.