جمع‌آوری سیاهه انتشار آلاینده‌ها کلید خورد

به گزارش مجله خبری نگار/ایران-مهسا قوی قلب: مهدی پیرهادی افزود: قانون هوای پاک مصوب ۲۵ تیرماه ۱۳۹۶ وظایفی را برای دستگاه‌ها در حوزه آلودگی هوا در نظر گرفته است و هریک از دستگاه‌ها باید اقداماتی در این حوزه انجام دهند و براساس آن گزارش‌هایی را ارائه دهند. متأسفانه دولت‌ها در ادوار گذشته به هر دلیلی از این مسأله شانه خالی کرده و سعی کردند تا صورت مسأله را پاک کنند؛ مانند تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری که در دوره قبل بنا بود جلوی آن گرفته شود، اما برخلاف مصوبات آن زمان، تولید این نوع موتورسیکلت ادامه‌دار شد.

«کهاب» طرحی که به آن عمل نشد

پیرهادی درباره طرح «کهاب» و عمل نکردن دولت‌ها به آن توضیح داد: طرحی با نام کهاب در سال ۱۳۸۷ مطرح شد و در قانون هوای پاک هم به آن اشاره شده است که مورد غفلت وزارت نفت واقع و منجر به افزایش معضلات ناشی از آلودگی هوا شد. این طرح برای صرفه‌جویی اقتصادی در مصرف سوخت است و با اهداف زیست محیطی پایه‌گذاری شده است. کهاب مخفف عبارت کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخار بنزین است. هدف اصلی این طرح هم کاهش از دست رفتن بخارات بنزین در مراحل مختلف سوختگیری در جایگاه‌های عرضه سوخت است. با توجه به اینکه ترکیبات هیدروکربنی، سمی و فرار بوده و تمایل زیادی در جهت ترکیب با عناصر و مواد دیگر دارند، انتشار آن‌ها در محیط، ترکیبات جدیدی را به وجود آورده و همچنین اثرات نامطلوب فیزیولوژیکی، زیست محیطی و اقتصادی را به دنبال خواهد داشت. مکان‌های تولید و انتشار بخار هم عبارتند از: انبار‌های نفت، نفتکش‌ها و جایگاه‌های عرضه سوخت.

۷ میلیون خودروی فرسوده داریم

به گفته رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران، فقط مازوت‌سوزی عامل ایجاد آلودگی هوا نیست. وی تصریح کرد: حدود ۷ میلیون خودروی فرسوده داریم که سبب مرگ سالانه بیش از ۶ هزار نفر بر اثر آلودگی هوا می‌شود. در این زمینه از دادستان کل کشور و رئیس قوه قضائیه هم انتظار داریم در جایگاه استیفای قانونی، ترک فعل‌ها را پیگیری کنند. بنا بر گزارش کمیسیون اصل ۹۰ که در سال ۱۴۰۰ تهیه شده رقمی معادل ۱۱ و ۳ دهم میلیارد دلار خسارت از مرگ‌ومیر‌های ناشی از آلودگی هوا به کشور وارد می‌شود. رئیس سازمان بازرسی کل کشور نیز در همین زمینه اعلام موضع شدید کرده است.

سیاهه انتشار آلاینده‌ها که منتشر نشد

سیاهه انتشار مازوت توسط آلاینده‌های صنعتی قوی‌ترین گزاره علمی است که به گفته پیرهادی در سال ۱۳۹۶ توسط شرکت کنترل کیفیت هوا منتشر شد و براساس آن مشخص شد که صنایع به میزان ۱۸ درصد و نیروگاه‌ها ۱۲ درصد یعنی در مجموع منشأ حدود ۳۰ درصد از آلودگی هوای پایتخت هستند. در این حوزه ضروری است تا سیاهه انتشار جدیدی داشته باشیم، از این رو شهرداری تهران مکلف شد تا سیاهه انتشار جدیدی را براساس تشخیص سهم‌بندی منابع آلاینده تهیه کند و در آن سهم هر یک از دستگاه‌ها اعم از صنایع، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، آلاینده‌های خانگی، اداری، تجاری، فرودگاه‌ها، جایگاه‌های سوخت و منابع متحرک را لحاظ کند.

رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران توضیح داد: براساس سیاهه انتشار، منابع متحرک ۶۱ درصد از میزان آلودگی تهران را به خود اختصاص می‌دهند. خودرو‌های سواری، موتورسیکلت‌ها، وانت‌ها، مینی‌بوس‌ها، اتوبوس‌ها و کامیون‌ها از جمله منابع متحرک هستند و در این میان بیشترین آلودگی‌ها را کامیون‌ها به خود اختصاص می‌دهند. در این عرصه افزایش تکنولوژی خودرو‌ها و بالابردن استاندارد‌های تولید خودرو را باید به صورت جدی در نظر داشت.

او با اشاره به اینکه ضمانت اجرایی ارائه سیاهه انتشار آلاینده‌های هوا مشخص نیست، گفت: این در حالی است که اولویت مسئولان و دستگاه‌ها باید موضوع محیط زیست باشد، لاجرم دستگاه قضایی در این موضوع باید به طور جدی ورود کند، چراکه موضوع آلودگی هوا با مماشات حل نمی‌شود.

اسقاط خودرو‌های فرسوده و افزایش کیفیت سوخت

پیرهادی با بیان این مطلب که براساس گزارش کمیسیون اصل ۹۰ استاندارد‌های نیروگاه‌ها باید افزایش یابد، گفت: در کنار این موضوع پرداختن به بحث اسقاط خودرو‌های فرسوده و افزایش کیفیت سوخت را هم باید دنبال کرد. این موضوعات باید به صورت کلان مدنظر باشد نه فقط در پایتخت، چرا که وقتی خودرویی با سوخت گازوئیل بی‌کیفیت از استان‌های دیگر وارد تهران شود، باز هم سبب آلوده‌تر شدن هوای شهر و افزایش چالش‌ها خواهد شد؛ حتی وزش باد هم می‌تواند آلودگی‌ها را به پایتخت منتقل کند، بویژه وقتی که وزش باد را از غرب داشته باشیم. در حال حاضر از شهر قزوین هم ورود آلودگی به تهران را شاهدیم.

نقش مردم حائز اهمیت است

این عضو شورای شهر تهران تأکید کرد: برنامه‌ها، میزان بودجه و زمان‌بندی اقدامات از سوی همه دستگاه‌های مسئول باید به صورت شفاف به اطلاع عموم مردم برسد. ضمن اینکه توجه به جایگاه و نقش مردم بویژه در خصوص مصرف انرژی بسیار حائز اهمیت است و از آنجا که در کشور ما فاصله بسیار زیادی بین مصرف سوخت‌های فسیلی با استاندارد‌های جهانی وجود دارد لذا باید سیاستگذاری مناسبی در راستای فرهنگ‌سازی و تبیین مدیریت مصرف صورت گیرد.