آثار عبور قیمت نفت از مرز ۹۰ دلار

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: پس از آنکه سه‌شنبه هفته قبل عربستان و روسیه، کاهش عرضه داوطلبانه خود را تا پایان سال ۲۰۲۳ تمدید کردند و مشخص شد ذخایر نفتی آمریکا کاهش یافته است، قیمت نفت برنت روز گذشته تا سقف ۹۰ دلار صعود کرد. همزمان برخی مؤسسات بین‌المللی احتمال افزایش بیشتر قیمت نفت تا مرز ۱۰۰ دلار را رد نکرده‌اند. به‌نظر می‌رسد این موضوع می‌تواند درآمد‌های ارزی دولت را افزایش دهد.

بازار نفت جهان این روز‌ها شرایط متفاوتی را سپری می‌کند از یک طرف عربستان و روسیه برای حفظ سطوح فعلی قیمت، کاهش عرضه خود را که از قبل آغاز شده بود تمدید کردند و از طرف دیگر حجم صادرات نفت ایران افزایش یافته است. این در حالی است که هر نوع افزایش قیمت نفت می‌تواند سیاست‌های فدرال رزرو را برای کاهش تورم درآمریکا خنثی کند و حتی انتخابات سال آینده ریاست‌جمهوری را در آمریکا تحت‌تأثیر قرار دهد. به همین دلیل واشنگتن علاقه‌ای به افزایش قیمت ندارد و تلاش می‌کند با افزایش سطح عرضه مانع از رشد قیمت شود. به همین دلیل بازار نفت این روز‌ها بیش از گذشته به عرصه رویارویی قدرت‌ها تبدیل شده است.
همه این‌ها در حالی است که افزایش قیمت نفت می‌تواند به رشد درآمد‌های دولت و جبران کسری بودجه دولت منجر شود.

علت رشد قیمت نفت

آمار‌ها نشان می‌دهد روز گذشته قیمت نفت برنت با کمتر از یک درصد رشد به ۹۰ دلار و ۴۳ سنت و وست تگزاس اینترمدیت به ۸۸ دلار رسید. این رشد قیمت بعد از آن اتفاق افتاد که روز سه‌شنبه عربستان و روسیه اعلام کردند کاهش عرضه داوطلبانه خود را تا پایان سال ۲۰۲۳ تمدید خواهند کرد. عربستان سعودی تولید خود را به میزان یک میلیون بشکه در روزکاهش می‌دهد و روسیه صادرات نفت خود را به میزان ۳۰۰ هزار بشکه در روز محدود خواهد کرد.

همزمان با این رویداد مؤسسه امریکن پترولیوم اعلام کرد پیش‌بینی می‌شود ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به اول سپتامبر، به میزان ۵.۵ میلیون بشکه کاهش پیدا کرده باشد.

رویترز نیز گزارش داد تقاضای بالا، کاهش عرضه، نزول قیمت معاملات آتی نفت و افزایش هزینه ذخیره‌سازی، باعث شده ذخایر نفت خام آمریکا به پایین‌ترین سطح طی چند سال گذشته برسد و احتمالاً این روند نزولی ادامه خواهد داشت. به زعم کارشناسان این دو عامل یعنی کاهش سطح عرضه نفت عربستان و روسیه و کاهش ذخایر نفت آمریکا ازجمله دلایل رشد قیمت نفت بوده است.

همزمان با این رویداد روز گذشته بانک گلدمن ساکس هشدار داد اگر عربستان سعودی و روسیه، کاهش تولید خود را حفظ کنند، قیمت نفت در سال میلادی آینده ممکن است به مرز ۱۰۷ دلار در هر بشکه صعود کند.

اثر افزایش قیمت نفت بر ایران

آمار‌ها نشان می‌دهد در طول یک سال گذشته صادرات نفت ایران با رشد قابل توجهی مواجه شده است. با توجه به تحریم‌های بین‌المللی دسترسی به آمار دقیق صادرات نفت ایران مهیا نیست، اما آنطور که خبرگزاری بلومبرگ اواخر هفته قبل گزارش داد صادرات نفت خام ایران به ۲ میلیون بشکه در روز رسیده است که بالاترین سطح از سال ۲۰۱۸ است. مؤسسه کپلر نیز قبلا گزارش داده بود که چین ماهانه ۱.۵ میلیون بشکه نفت ایران را خریداری می‌کند. اگرچه برخی آمار‌ها نشان می‌دهد ایران نفت خود را با تخفیف به قیمت هر بشکه ۶۰ تا ۶۵ دلار می‌فروشد با این حال افزایش قیمت نفت می‌تواند منجر به افزایش قیمت نفت ایران شود. متوسط قیمت واقعی نفت ایران رقمی در حدود ۸۰ دلار است و هر نوع افزایش قیمت نفت حتی با اعمال تخفیف‌ها می‌تواند منجر به رشد قیمت نفت ایران و افزایش درآمد‌های دولت شود. این افزایش درآمد‌ها می‌تواند بخشی از کسری بودجه دولت را تامین و ابزاری برای کنترل سطح تورم باشد. به‌طور ریشه‌ای علت اصلی تورم در ایران کسری بودجه دولت است و حتی بخش عمده ناترازی بانک‌ها نیز ناشی از همین موضوع است.

اثر‌گذاری بر انتخابات آمریکا

هرگونه افزایش قیمت نفت به‌عنوان ماده اولیه تولید می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های تولید در بسیاری از کشور‌ها به‌ویژه آمریکا شود و این موضوع می‌تواند سیاست‌های فدرال رزرو که از طریق افزایش نرخ بهره در تلاش است سطح تورم را کاهش دهد بی‌اثر می‌کند. در چنین شرایطی برخی کارشناسان اعتقاد دارند افزایش قیمت نفت از سوی عربستان و روسیه با هدف اثر‌گذاری بر انتخابات آمریکا درسال آینده و جلوگیری از انتخاب جو بایدن انجام شده است، چرا که افزایش قیمت نفت این پتانسیل را دارد که بر اقتصاد ایالات متحده و برداشت رأی‌دهندگان تأثیر بگذارد.

در واقع افزایش قیمت نفت صرف‌نظر از افزایش هزینه تولید می‌تواند هزینه‌های سوخت را در اقتصاد‌های غربی افزایش دهد. کاخ سفید در ماه‌های گذشته رشد اقتصادی و کاهش تورم را به‌عنوان نشانه‌هایی از کارآمدی جو بایدن برجسته کرده است، اما افزایش قیمت بنزین می‌تواند برداشت رأی دهنده‌ها را معکوس کند. روزنامه فایننشیال تایمز نیز روز گذشته در این‌باره گزارش داد: تلاش دوباره عربستان سعودی و روسیه برای افزایش قیمت نفت تا ۱۰۰ دلار در هر بشکه می‌تواند برای جو بایدن که روی کارنامه خود در زمینه رشد اقتصادی و تورم تمرکز دارد، چالش ایجاد کند. این موضوع می‌تواند دریچه‌ای برای کاهش تحریم‌های نفتی، حل برخی چالش‌های سیاسی و افزایش صادرات نفت ایران باشد چرا که تمایل آمریکا برای افزایش عرضه نفت از سوی کشور‌های دیگر افزایش می‌یابد.