بن زاید در مسکو؛ برای میانجی‌گری یا در جستجوی میانجی؟

به گزارش مجله خبری نگار به نقل از الوقت، محمد بن زاید حاکم ابوظبی و رئیس امارات متحده عربی از روز سه‌شنبه راهی مسکو شده است.

این اولین سفر بن زاید به مسکو از زمان تصدی ریاست امارات پس از مرگ برادر ناتنی اش شیخ خلیفه بن زاید در ماه مه است.

رسانه‌های دولتی امارات هدف از این سفر را در راستای تلاش ابوظبی برای میانجی‌گری در جنگ اوکراین، کاهش تنش نظامی و ایجاد زمینه‌های شروع مذاکره میان مسکو و کیف برای دستیابی به صلح و امنیت ذکر کرده‌اند.

دامنه جنگ هشت ماه پس از شروع عملیات ویژه نظامی روسیه در خاک اوکراین در روز‌های اخیر در پی یک رشته پیشروی‌های کیف و انفجار در یک پل استراتژیک اتصال شبه جزیره کریمه به خاک روسیه، که مسکو سرویس‌های مخفی اوکراین را مسئول آن می‌داند، تشدید شده است. موشک‌های روسیه روز دوشنبه به کیف پایتخت اوکراین و دیگر شهر‌های سراسر این کشور اصابت کردند و پوتین تهدید کرد حملات بیشتری در روز‌ها و هفته‌های آینده صورت خواهد گرفت.

تشدید درگیری‌ها از طرف دیگر در شرایطی است که غربی‌ها بویژه دولت آمریکا در روز‌های گذشته نسبت به وقوع جنگ هسته‌ای پس از تهدید مقامات مسکو در آمادگی برای استفاده از سلاح‌های استراتژیک برای دفاع از خود تبلیغات منفی فراوانی علیه کرملین به راه انداخته‌اند.

امارات متحده عربی، همانند بیشتر کشور‌های حوزه خلیج فارس با شروع جنگ در اوکراین برخلاف فشار‌های آمریکا و غرب تمایلی به محکوم کردن اقدام نظامی روسیه در اوکراین و همچنین اخراج مسکو از سازمان همکاری نفتی موسوم به «اوپک پلاس» از خود نشان نداده‌اند.

امارات خود بخشی از ائتلاف اوپک پلاس به رهبری عربستان سعودی و روسیه است که هفته گذشته تصمیم گرفت تولید خود را ۲ میلیون بشکه در روز کاهش دهد که بزرگترین کاهش عرضه نفت از می ۲۰۲۰ و معادل ۲ درصد از عرضه جهانی نفت خام می‌باشد.

این اقدام سازمان کشور‌های صادرکننده نفت (اوپک پلاس) و ده متحد خارجی آن به شدت مورد انتقاد ایالات متحده و دیگر کشور‌های غربی قرار گرفت، زیرا ماه‌هاست که از اوپک پلاس خواسته‌اند شرایطی را برای کاهش قیمت سوخت و انرژی فراهم کنند. کشور‌های اروپایی با اعمال سقف قیمتی برای نفت روسیه تلاش کرده‌اند تا هم موجبات کاهش درآمد‌های نفتی و فشار اقتصادی بیشتر بر مسکو را فراهم کنند و هم قیمت انرژی را با ایجاد رقابت در میان تولیدکنندگان نفت کاهش دهند. اقدامی که موجب شد تا اوپک پلاس به منظور جلوگیری از کاهش قیمت‌ها با کاهش سقف تولید واکنش نشان دهد. به همین دلیل تصمیم امارات و عربستان سعودی در اوپک پلاس موجب بروز تنش بیشتر در روابط واشنگتن و این کشور‌ها شده است.

بر این اساس به نظر می‌رسد یکی از اهداف اصلی سفر حتی مهمتر از میانجی‌گری در جنگ، مذاکرات نفتی میان بن زاید و پوتین در هماهنگی با عربستان سعودی است. موضوعی که در یک چشم‌انداز کلان از روند روابط دو جانبه نشانه تلاش امارات برای تقویت همکاری‌های همه‌جانبه نظامی و سیاسی و اقتصادی با قدرت‌های شرقی است. روسیه علاوه بر آنکه در دوران جدید به بازآفرینی نقش تاریخی خود در غرب آسیا و جغرافیای عربی روی آورده است همچنین یکی از مراکز قدرت در نظم نوین بین المللی در آینده و از اعضای اصلی تشکیل دهنده سازمان‌های منطقه‌ای در حال رشدی همانند سازمان شانگ‌های در کنار چین محسوب می‌شود که کشور‌های حاشیه خلیج فارس نیز متمایل به عضویت این سازمان بزرگ اقتصادی شده‌اند. امارات همچنین در سال‌های اخیر برای اتصال کریدور‌های ترانزیتی، سرمایه‎‌گذاری و تقویت تجارت با کشور‌های آسیای میانه و روسیه خیز برداشته است و نمونه اخیر آن شرکت وزیر انرژی و زیرساخت امارات در نشست اخیر کشور‌های محصور در خشکی در ترکمنستان می‌باشد.

در موضوعات مهم منطقه‌ای امارات و روسیه از بازیگران اصلی خارجی حاضر در صحنه سیاسی لیبی محسوب می‌شوند که در جنگ داخلی لیبی حامی دولت طبرق در شرق به رهبری ژنرال حفتر بوده‌اند. در پرونده بحران سوریه نیز امارات از نخستین کشور‌های حوزه عربی و خلیج فارس محسوب می‌شود که روابط خود را با دمشق عادی‌سازی کرده و احتمالاً روس‌ها تلاش می‌کنند تا امارات نقش میانجی برای عادی سازی روابط دمشق با دیگر کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس بویژه عربستان سعودی را برعهده بگیرند.

اما شاید مهمترین موضوع مورد علاقه اماراتی‌ها در رایزنی با سران کاخ کرملین مربوط به پرونده جنگ یمن باشد. پس از دو دوره تمدید آتش بس دوماهه در یمن، به دلیل عدم پایبندی طرف سعودی- اماراتی به تعهدات خود انصارالله حاضر به پذیرش مجدد تمدید آتش بس نشد و اکنون تهدید می‌کند که مراکز حساس نظامی و نفتی و اقتصادی کشور‌های مهاجم را هدف قرار می‌دهد. موضوعی که سعودی‌ها و اماراتی‌ها را به شدت نگران کرده است، اما همچنان این کشور‌ها عزم لازم برای پایان دادن به تجاوز و محاصره یمن را ندارند و می‌کوشند به هر طریق ممکن ضمانت امنیتی را بدون دادن امتیازی به طرف یمنی کسب کنند. در این شرایط به نظر می‌رسد که به دلیل روابط نزدیک مسکو با تهران و صنعا، ریاض و ابوظبی بر روی نقش آفرینی روس‌ها برای تمدید آتش بس حساب باز کرده‌اند و یکی از موضوعات مذاکرات محمد بن زاید و پوتین در این حوزه باشد.