سایه‌روشن‌هایی از زندگی یک معلم اهل دشمن‌زیاری

به گزارش مجله خبری نگار، بسیاری عقیده دارند که معلمی به لحاظ ارزش روشنگری کاری خدایی به شمار می‌رود و قرآن کتاب روشنگری و سعادت بشر است.

همانگونه که در بدو آموزش هر انسان نخستین رهنمود معلم به نوآموزان امر به "خواندن" است نزول نخستین کلام الهی بر پیامبر اکرم (ص) همین امر بود.

«اقرإ باسم ربک الذی خلق خلق الانسان من علق اقرء و ربک الاکرم الذی علم بالقلم علم الانسان ما لم یعلم». در این سوره صفت «تعلیم» برای خداوند متعال آمده یعنی همان کاری که معلمان به آن مشغول هستند.

در جامعه انسانی اساسی‌ترین فعالیت یعنی تعلیم و تربیت به دوش معلم است

هرچند کار معلمی به هرگونه تلاشی که برای هدایت تکامل و تعلیم و آموزش انسان صورت می‌گیرد اتلاق می‌شود و بر اساس همین تعریف پیامبران معلم بشر خوانده می‌شوند و به تناسب پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده نسبت به کوچک‌تر‌ها نقش معلم را دارند، اما در نام‌گذاری طبقات مختلفی که وظیفه تعلیم و تربیت را بر عهده گرفته‌اند اصطلاحاً تنها به یک طبقه «معلم» می‌گویند یعنی همان کسانی که رسالت آموزش و پرورش فرزندان ما را از دوره کودکی و تحصیلات ابتدایی تا دوره جوانی و تحصیلات عالی بر عهده می‌گیرند.

در جامعه اسلامی ما این وظیفه مهم بر عهده انسان‌های شریف، قانع و وظیفه شناسی است که از سر تعهد و دلسوزی به ساخت و شکل دهی استعداد‌های مؤمن و کاردان مشغول هستند و مردم ما نیز به نقش این طبقه فرهیخته آگاه بوده و همیشه از کارشان به ویژه در روز مشخصی به نام "روز معلم" تقدیر و تشکر دارند.

معلمان در هر مکتب و جریان فکری یکی از ارکان جدی تحقق آرمان‌های جامعه بوده و با وجود نقش و جایگاه والای معلم در فرآیند رشد و تعالی جوامع لازم است به تبیین و آگاهی بخشی این جایگاه پرداخته شود به همین منظور با مریم پارسایی، معلم نمونه استان فارس، اهل بخش دشمن زیاری شهرستان ممسنی با ۱۶ سال سابقه تدریس در آموزش و پرورش منطقه دشمن زیاری به‌عنوان یکی از محروم‌ترین مناطق این استان در مقطع ابتدایی و متوسطه اول و دوم دارنده مدرک لیسانس الهیات و معارف اسلامی به گفتگو پرداختیم.

آموزش نیازمند تحول است

مریم پارسایی، در پاسخ به سوالی مبنی بر این که از چه زمانی احساس کردید آموزش نیازمند تحول است و برای آن اقدام کردید، اظهار داشت: از زمانی که عدم علاقه و انگیزه به روش‌های تدریس را در میان دانش آموزان مشاهده کردم و شاهد نقاط ضعف و مشکلات روحی آنان بودم و همچنین زمانی که موضوع فضای مجازی و سواد دیجیتال در نظام تعلیم و تربیت مطرح شد احساس کردم ذهن دانش آموزان مملو از سوالاتی است که نیازمند پاسخ به‌روز است.

وی ادامه داد: وقتی که عملکرد دانش آموزان را در زندگی واقعی و بیرون از مدرسه مشاهده کردم این نیاز احساس شد که آموزش مبتنی بر ساحت‌های شش گانه سند تحول بنیادین در طرح درس‌های روزانه را عملیاتی کنم.

سعی کردم الگوی مناسبی برای دانش آموزان باشم

این معلم نمونه استان فارسی با بیان این که در راستای پیاده سازی تحقق سند تحول بنیادین اراده دانش آموزان را تقویت و فضای آموزشی را متناسب با توان دانش آموزان در همه ابعاد طراحی کردم، ادامه داد: سعی کردم الگوی مناسبی برای دانش آموزان باشم و با مطالعه دقیق، محتوای سند تحول بنیادین و کسب اطلاع از حوزه‌های مختلف و با استفاده از توانمندی دانش آموزان و شناخت کامل نسبت به علایق فردی و اجتماعی آنان، به طراحی الگوی أموزشی مبتنی بر ساحت‌های شش‌گانه بپردازم.

پارسایی در پاسخ به سوالی مبنی به انتخابش به عنوان معلم نمونه توضیح داد: بر اساس اعلام آموزش و پرورش و ارسال شیوه نامه به مدارس و اطلاع رسانی دبیر ستاد گرامیداشت معلم نمونه منطقه در سامانه سها ثبت نام نمودم و متناسب با زمان بندی و فرایند ثبت نام پیش رفته و مدارک و مستندات را در سامانه بارگذاری کردم.

وی گفت: از بررسی مدارک و مستندات و امتیاز دهی توسط اداره و همچنین نظرسنجی دانش آموزان، موفق به کسب مقام در مرحله منطقه شده و با توجه به طرح درس و مصاحبه و تدریس حضوری که با حضور داوران منطقه صورت گرفت به مرحله استانی راه یافتم.

این معلم نمونه بیان کرد: در مرحله استانی هم مجدد همین مسیر بررسی مدارک و مستندات و تدریس حضوری را طی نمودم و به لطف خداوند و تلاش‌های فراوانی که داشتم موفق به کسب مقام استانی شدم و به مرحله کشوری راه یافتم.

استعداد دانش‌آموزان در مناطق محروم و روستایی بیشتر در کار‌های عملی نمایان می‌شود

پارسایی در ادامه گفتگو با بیان این که ارزیابی استعداد دانش آموزان روستایی و مناطق محروم با توجه به مشاهدات و عملکرد دانش آموزان و همچنین طرح شهاب در دوران ابتدایی استعداد‌های برتر مبتنی بر زیست بوم شناسایی می‌شود ابراز داشت: با توجه به تاثیر فعالیت جسمانی بر کارکرد بهینه سلول‌های مغزی، دانش‌آموزان دارای استعداد‌های خوبی هستند که در مناطق محروم و روستایی بیشتر در کار‌های عملی نمایان می‌شود.

وی در پاسخ به این که آیا تعریف معلم خوب، امروز با دیروز فرق کرده، گفت: شاید در نگاه اول هزاران تعریف از یک معلم خوب به ذهن خطور کند، اما طبق آخرین تعریف یونسکو یک معلم خوب باید دارای شایستگی‌های علمی، عمومی، اخلاقی و شغلی باشد.

معلم امروز معلمی است که ضمن حفظ جایگاه ارزشمند خود در کلاس رابطه دوستانه و صمیمی خود را با دانش‌آموزان با رعایت چار چوب مقررات نظام آموزشی حفظ کند.

این معلم پرتلاش ادامه داد: معلم امروز همان معلم دیروز و فرداست، اما ابزار‌هایی که معلم دیروز داشت با معلم امروز فرق دارد و گذر زمان باعث این تفاوت شده است.

پارسایی گفت: معلم خوب دیروز معلمی بود که دارای سبک مقتدرانه و کنترل‌گر کلاس بود و دانش آموزان تابع و گوش به فرمان او بودند و در واقع به شیوه پادگانی کلاس را اداره می‌کرد و ابزار آموزشی وی گچ و تخته سیاه بود.

این معلم استان فارسی با بیان این، اما معلم امروز معلمی است که ضمن حفظ جایگاه ارزشمند خود در کلاس رابطه دوستانه و صمیمی را با رعایت چار چوب مقررات نظام آموزشی با مخاطبان خویش داشته باشد، ادامه داد: در واقع به شیوه ترکیبی معلم، دانش آموز و محتوای آموزشی تدریس و با توجه به ساحت‌های شش گانه به رشد و شکوفایی ابعاد چندگانه دانش‌آموزان کمک می‌کند.

پارسایی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص کمبود‌های آموزشی، و اصلاحات مورد نیاز نظام آموزش خاطرنشان کرد: برخورداری از نیروی انسانی توانمند و ستون تدوین محتوای آموزشی مبتنی بر نیاز‌های آتی جامعه و اجرای عدالت آموزشی با توجه خاص به مناطق محروم و کم برخوردار از جمله نیاز امروز آموزش است.

وی ابراز داشت: با تاکید بر اسناد بالادستی به ویژه سند تحول بنیادین به خصوص در دوران ابتدایی این محتوای درسی براساس سند تحول اصلاح نگردیده که باید مورد توجه قرار گیرد.

موفقیت برای یک انسان به تنهایی رقم نمی‌خورد

معلم نمونه استان فارسی مشوق خود را در مسیر پیشرفت آموزش و پرورش ابتدا علاقه، انگیزه، پشتکار و حمایت خانواده بیان کرد و گفت: موفقیت برای یک انسان به تنهایی رقم نمی‌خورد بلکه گروهی به عنوان پشتیبان او را حمایت کرده تاثیر بسزایی در موفقیت دارد که این پشتیبانی در مورد من نیز صدق می‌کند.
پارسایی در بخش پایانی این گفتگو خاطره‌ای از دوران تدریس خود گفت: خاطرات تلخ و شیرین بسیاری از دوران تدریس دارم که یکی از این خاطرات مربوط به دو سال پیش است، دانش آموزی داشتم که به درس و تکالیف توجهی نداشت و حوصله و اشتیاق برای گوش دادن به درس نشان نمی‌داد، بعد از یکی دو هفته متوجه شدم این دانش اموز اخلاق و رفتار خوبی با دانش آموزان نداشته، به گونه‌ای که هیچ یک از گروه‌ها راضی نبودند او را در گروه خود بپذیرند.

معلم منتخب نمونه استان فارس در سال ۱۴۰۳ ادامه داد: امتحان که گرفتم نمراتش بسیار پایین بود و پس از تحقیق و جستجو متوجه شدم که این دانش آموز از نظر روحی مشکلاتی دارد و مادرش مریض است.

پارسایی اضافه کرد: در ابتدا تصمیم گرفتم که با این دانش آموز رابطه صمیمی برقرار کرده و یک صفحه از درس برایش مشخص کردم تا کنفرانس دهد.

وی بیان داشت: ابتدا دانش‌آموز نپذیرفت و بعد گفت که فقط از روی کتاب می‌خوانم پس از ارائه کنفرانس جلوی دانش آموزان او را تشویق کرده و در جلسه بعد به همین بهانه برایش هدیه‌ای تهیه کردم و در جای خلوتی به او دادم.

وی افزود: از جلسات بعد متوجه شدم که رفتارش با دانش آموزان تغییر کرده و نسبت به درس هم علاقه نشان می‌دهد.

پارسایی گفت: تا اینکه دو هفته بعد برنامه اردو تدارک دیده شد و دانش آموز آمد کنارم و به آرامی گفت، خانم معلم پدرم رضایت به اردو رفتن ندارد و خیلی دوست دارم با بچه‌ها به اردو بیایم.

وی خاطر نشان کرد: زنگ تفریح جلوی خود دانش اموز با پدرش صحبت کردم و با کلی تعریف و تمجید که خیلی درسش خوب شده و بهتر هم خواهد شد، خلاصه پدرش راضی شد و برق شادی را در چشمانش دیدم و همین برایم کافی بود.

پارسایی در پایان اضفه کرد: بعد از اردو این دانش آموز یکی از دانش آموزان زرنگ مدرسه شد و خیلی خوشحال شدم که توانستم در وجود این دانش آموز تغییر و تحول ایجاد کنم.