نازکی شبکیه چشم معمولا از علائم بیماری است که طی آن بافت شبکیه تحلیل میرود. در طی این بیماری معمولاً نواحی جانبی شبکیه ضمن تحلیل نازک میشود. هر چه نازکی شبکیه چشم بیشتر شود، ریسک ایجاد سوراخ و پارگی در شبکیه افزایش یافته که این خود میتواند باعث جدا شدن بافت شبکیه شود. ایجاد سوراخ، پارگی یا جداشدگی شبکیه به نوبه خود میتواند از توان بینایی فرد بکاهد. بر اساس تحقیقات اخیر گزارش شده است که احتمالا ارتباطی بین ضخامت شبکیه و بیماریهای شناختی مانند آلزایمر میتواند وجود داشته باشد. که البته نیاز به مطالعات بیشتر و دقیقتر دارد.
نازکی شبکیه چشم در نواحی مرکزی یا جانبی آن ممکن است رخ دهد. عامل نازکی نواحی جانبی معمولا بیماری تحلیل شبکیه است. تحلیل شبکیه در 8 الی 10 درصد افراد قابل شناسایی بوده اما علت دقیق آن مشخص نیست. هیچ نشانهایی مبنی بر ارتباط این بیماری با سن یا جنسیت افراد شناسایی نشده است. اگرچه وقوع آن از هیچ الگوی قطعی وراثتی تبعیت نمیکند اما به سرعت در اعضای خانواده گسترش مییابد. در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای بیماری تحلیل شبکیه وجود ندارد.
این بیماری در افراد مبتلا به نزدیکبینی نیز بسیار رایج است. نزدیکبینی، آب سیاه و افزایش سن معمولا باعث نازکی شبکیه در نواحی مرکزی آن میشوند. همچنین الگوی نازکی شبکیه چشم در بعضی افراد مبتلا به بیماریهای خاص مانند سندروم استیکلر، سندروم اهلیرس-دونالس و سندروم مارفان نیز دیده میشود.
تشخیص تحلیل شبکیه یا نازکی شبکیه چشم در نواحی جانبی معمولا پس از معاینات مکرر و یا در صورت وجود جداشدگی شبکیه حاصل میشود. معمولا برای تشخیص دقیق نیاز به استفاده از ابزار اسکرال خواهد بود.
خوشبختانه بیماری تحلیل شبکیه سرعت پیشرفت آهستهایی دارد و بسیاری از افراد مبتلا به آن دچار پارگی یا جداشدگی شبکیه نمیشوند. به عبارت دیگر احتمال جداشدگی شبکیه معمولا در حدود 1 الی 2 درصد است. لذا در حالت عادی هیچ درمان خاصی برای آن توصیه نمیشود و تنها معاینات منظم در این مورد لازم است.
در موارد نادر ممکن است بعضی متخصصان از درمان لیزری برای پیشگیری یا کرایوتراپی برای تقویت نواحی جانبی شبکیه و نازکی شبکیه استفاده کنند. البته میزان اثرگذاری این روش درمانی هنوز دقیقا مشخص نیست.
در مواردی که فرد دچار پارگی یا جداشدگی شبکیه شده باشد، بر حسب شدت و نیاز در مطب یا بیمارستان، از درمانهای لیزری استفاده خواهد شد.
عوارض جانبی استفاده از لیزر معمولا چندان چشمگیر نبوده و بستگی به دفعات و شدت تحلیل شبکیه دارد. از جمله عوارض جانبی احتمالی افزایش قطر مردمک در چشم تحت درمان و در مواردی کاهش توان فوکوس بر اشیاء نزدیک است. این عوارض معمولا 1 الی 2 هفته بعد از درمان از بین میروند. البته در موارد نادر ممکن است عوارض ذکر شده به طور کامل برطرف نشوند.
بطور خلاصه نازکی شبکیه چشم یک عارضه نسبتا شایع خصوصا در افراد مبتلا به نزدیکبینی یا بیماری تحلیل شبکیه است. اگرچه این اتفاق میتواند ریسک پارگی، سوراخ یا جداشدگی شبکیه را افزایش دهد، اما بسیاری از افراد هیچ وقت این عوارض را تجربه نمیکنند. لذا در صورت تشخیص نازکی شبکیه بهترین روش پیشگیری و درمان، ضمن حفظ بهداشت چشم و مراقبت از آن در برابر جراحت، داشتن برنامه معاینات منظم و آگاهی از علائم پارگی و جداشدگی شبکیه است تا در صورت لزوم نسبت به درمان آن اقدام شود.
منبع: دکتر محمد میر محمد صادقی