به گزارش مجله خبری نگار،نوع خاصی از آن در ناحیه مو دار پوست سر دیده میشود و نوع دیگری که ممکن است تقریباً تمام پوست را بپوشاند یا به ناخنها حمله کند.
علت بیماری لیکن پلان معلوم نیست، ولی به نظر میرسد که از بیماریهای اتوایمیون باشد که هنوز دلیلی برای اثبات آن نداریم.
بیماریهای دیگری هم همراه با لیکن پلان دیده میشوند مثل کچلی سکه ای، مرض قند، کولیت اولسروز و …
معمولاً یک بیماری کبدی مزمن مثل هپاتیت C یا سیروز اولیه مجاری صفراوی در بیماران مبتلا به لیکن پلان مخاطی همراه است.
۱ ـ لیکن پلان پوستی: ضایعات به صورت برجستگی (پاپول)های قرمز رنگ هستند که به تدریج که پیشرفت میکنند بنفش و هنگام بهبودی قهوهای پررنگ میشوند. ممکن است که در سطح ضایعات خطوطی سفید رنگ یا خاکستری دیده شود.
پاپولها معمولاً نیم تا یک سانتی متر هستند و تقریباً و دائماً میخارند. سپس برجستگی بنفش رنگ از بین رفته و لکههایی به رنگهای مختلف مثل قهوهای کمرنگ، آبی و حتی سیاه به جای آن میآید که به آن لیکن پلان پیگماتوژن میگویند.
۲ ـ لیکن پلان مخاطی: به نظر میرسد که نیمی از بیماران که از لیکن پلان پوستی رنج میبرند بیماری آنها همراه با لیکن پلان مخاطی است. زنان بیشتر به لیکن پلان مخاطی دچار میشوند تا مردها. مخاط دهانی، نواحی تناسلی، مقعد، حلق، مری میتواند دچار شود.
۳ ـ لیکن پلان دهانی: که شامل فرمهای کلینیکی زیر هستند:
نوع مشبک یا تور مانند که معمولاً سیمپتومی ندارند و در سطح داخلی لپها در دو طرف دیده میشوند.
نوع سایش دهنده (فرسایش یافته) که به صورت ضایعات سائیده شده و دردناک روی قسمت داخلی لپ ها، زبان و لثهها دیده میشود.
نوع آتروفیک که مخاط روی مناطق ضایعات نازکتر است و بیشتر روی لثهها که هنگام مسواک زدن ملتهب میشوند و پشت زبان دیده میشود و باعث نازک شدن مخاط شده و زبان نسبت به غذاهای ادویه دار حساس میشود.
۴ ـ لیکن پلان تناسلی: ضایعات مخاطی نواحی تناسلی خیلی کمتر از نوع دهانی دیده میشوند، بیماری هر دو جنس را مبتلا میکند و مانند نوع دهانی سه نوع دارد.
۵ ـ لیکن پلان (موهای بدن، ناخن ها، موهای سر)
لیکن پلان موهای بدن ـ این بیماری معمولاً در حمله بیماری پوستی و به صورت پوستههای بسیار ریز دور موهای بدن دیده میشوند.
لیکن پلان موها: در قسمت مو دار سر به صورت لکههای بدون مو و شبه زخم میشود.
یک نوع خاص لیکن پلان مخصوص بانوان یائسه ۶۰ سال به بالا وجود دارد که همراه با ریزش موهای بالای پیشانی و شقیقهها و موهای ابرو و فیروز پوستی است که حالت زخم مانند دارند.
ـ لیکن پلان ناخن ها: ضایعات ناخنها وقتی تولید میشوند که بیماری شدید و وسیع باشد و معمولاً شامل شیار طولی، نازک شدن و افتادن ناخن است و معمولاً ناخن انگشت شست پا دچار میشود، ولی ممکن است چند یا همه ناخنها بیمار شوند. اگر بیماری ناخن پیشرفت کند باعث از بین رفتن دائمی آن میشود.
۱ ـ لیکن پلان پوستی: هدف این درمان کوتاه کردن زمان بهبودی و کم کردن خارش آن است و درمان قطعی برای آن فعلاً وجود ندارد. پزشک تجویز کورتیکواستروئید قوی یا بسیار قوی موضعی میکند (مالیدنی روی محل) اگر موثر نبود کورتیکوتراپی از راه دهان تجویز میشود.
فتوتراپی: درمان با اشعههای UVB و UVA در مطب پزشک متخصص پوست هم برای درمان ضایعات پوستی بکار میرود.
۲ ـ ضایعات مخاطی
لیکن پلان دهانی مشبک ـ در این حالت بیمار سیمپتومی ندارد و برای بیمار اذیت کننده نیست و معمولاً به درمان احتیاج ندارد.
لیکن پلان دهانی همراه با سائیدگی و فرسایش و لاغری محل ضایعه ـ بیمار باید از ملتهب شدن دهان پیشگیری کند مثل عدم استفاده از الکل و دخانیات…
پزشک میتواند کورتیکوئیدهای محلی دهانی را تجویز کند اگر بیماری شدید بود و یا داروهای فوق موثر واقع نشد پزشک کورتیکواستروئیدهای دهانی را تجویز میکند.
لیکن پلان تناسلی: پزشک درموکورتیکوئیدهای بسیار قوی را تجویز میکند که معمولاً دارای نتایج خوبی است.
لیکن پلان موهای بدن، ناخنها و موهای سر:
برای موهای بدن پزشک درموکورتیکوهای قوی را تجویز میکند.
برای نواحی مودار سر پزشک از درموکورتیکوئیدهای قوی به تنهایی یا همراه تزریق کورتیکوئید در پوست سر و اگر بیماری به درمان مقاوم بود کورتیکوئید از راه دهان را تجویز میکند.
لیکن پلان ناخن ها: پزشک اغلب کورتیکوئیدهای از راه دهان و گاهی همراه با تزریق کورتیکوئید در ریشه ناخن را تجویز میکند.
به طور کلی لیکن پلانهای پوستی با این که برای بیمار ناراحت کننده هستند مخصوصاً که با خارش همراهند، ولی معمولاً ۵۰ درصد در عرض یک سال و ۸۵ درصد در عرض یکسال و نیم بهبودی پیدا میکنند. پزشک میتواند پیشنهاد کند که بیمار از نور آفتاب به طور متعادل برای بهبودی استفاده کند.
بیماری دهانی باید مرتب توسط پزشک یا دندان پزشک کنترل شود.
کمیسیون E موثر بودن آرد جو را برای آرامش خارشهای پوستی که همراه با بعضی از بیماریهای پوستی هستند، قبول دارد که به صورت خارجی در آب وان حمام و استراحت در آن استفاده میشود.
میزان مصرف: دو فنجان بلغور جو را در کیسه کتانی ریخته در یک لیتر آب چند دقیقه بجوشانید سپس کیسه را فشار داده و این محلول را در آب وان بریزید، از کیسه هم برای ماساژ استفاده کنید. همین طور میتوانید بلغورهای داخل کیسه را هم در آب حمام بریزید.
منبع:اینفو