به گزارش مجله خبری نگار، روغنهای این گیاه هم به عنوان روغن کلزا (به انگلیسی: Rapeseed Oil) و هم روغن کانولا (به انگلیسی: canola oil) شناخته میشوند و به طور گسترده برای پخت و پز و فرآوری مواد غذایی استفاده میشوند.
در ادامه این مقاله به بررسی فواید درمانی روغن کلزا یا روغن کانولا برای سلامتی بدن و همچنین عوارض و مضرات آن میپردازیم.
کانادا بزرگترین تولید کننده روغن کلزاست و آلمان در رتبه دوم قرار دارد. در واقع نام کانولا از کلمات لاتین کانادا و روغن گرفته شده است.
روغن کلزا به روش سنتی تهیه میشود. با این حال اکثر واریتههای موجود امروزه به صورت اصلاح شده ژنتیکی مقاوم در برابر آفات هستند بنابراین این محصولات به عنوان محصولات اصلاح شده ژنتیکی (GMOs) طبقه بندی میشوند.
تمایز بین دو نوع اصلی روغن کلزا بسیار مهم است: صنعتی و آشپزی. نسخه آشپزی آن با نام روغن کانولا شناخته میشود.
روغن کلزا در صنایع خودروسازی و شیمیایی و نوع آشپزی آن برای پخت و پز استفاده میشود. این دو نوع روغن به دلیل ترکیب ژنتیکی و محتوای اروسیک اسید که در مقادیر زیاد برای سلامتی مضر است تفاوت قابل توجهی دارند.
در واقع برای اینکه روغن، کانولا نامیده شود باید دارای سطح اروسیک اسید ۲ درصد یا کمتر باشد و استانداردهای تنظیم شده بین المللی را رعایت کند.
در غیر این صورت برچسب روغن کلزا خواهد خورد با این حال بیشتر انواع موجود در فروشگاههای مواد غذایی روغن کانولا هستند.
روغن کانولا یک روغن خالص است بنابراین حاوی پروتئین یا کربوهیدرات نیست. با این حال منبع خوبی از چربیهای سالم و ویتامینهای محلول در چربی است.
یک قاشق غذاخوری (۱۵ میلی لیتر) روغن کانولا مواد مغذی زیر را فراهم میکند:
*کالری: ۱۲۴
*چربی کل: ۱۴ گرم
*چربی اشباع شده: ۱ گرم
*چربی تک غیراشباع: ۹ گرم
*چربی اشباع نشده: ۴ گرم
*ویتامین E: حدود ۱۶ درصد مقدار مورد نیاز روزانه
*ویتامین K: حدود ۸ درصد مقدار مورد نیاز روزانه
این یک منبع عالی از ویتامین E است – یک آنتی اکسیدان قوی که از سلامت پوست و چشم حمایت میکند.
علاوه بر این به طور طبیعی چربی اشباع شده کم و چربی اشباع نشده بالایی دارد که با سلامت قلب مرتبط هستند.
روغن کانولا منبع خوبی از آلفا لینولنیک اسید (ALA) – نوعی چربی امگا ۳ است. آلفا لینولنیک اسید یک چربی ضروری است که در بدن به ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) تبدیل میشود.
رژیم غذایی سرشار از این چربیها با فواید سلامت قلب مرتبط است.
روغن کانولا همچنین سرشار از چربیهای امگا ۶ است که در صورت مصرف در مقادیر متوسط از سلامت کلی حمایت میکنند. با این حال اکثر مردم در رژیم غذایی خود چربی امگا ۶ زیادی دریافت میکنند که میتواند منجر به التهاب شود.
خوشبختانه روغن کانولا دارای نسبت امگا ۳ به امگا ۶، ۱: ۲ است که تعادل سالم این دو چربی در نظر گرفته میشود. اکثر کارشناسان موافق هستند که نسبت ۱: ۴ یا کمتر برای سلامتی ایده آل است و روغن کانولا را به گزینهای عالی تبدیل میکند.
تحقیقات در مورد اثرات این روغن بر کلسترول خون مختلف است. با این حال تجزیه و تحلیل اخیر مطالعات نشان داد که مصرف منظم روغن کانولا منجر به کاهش سطح LDL و کلسترول کل میشود که میتواند به پیشگیری از بیماری قلبی کمک کند.
روغن کانولا را میتوان به دلیل نقطه دود بالای آن در دمای بالا پخت به این معنی که تا حدود ۲۰۴ درجه سانتیگراد نمیسوزد در این مرحله شروع به دود شدن میکند. در این دما مولکولهای چربی شروع به شکستن و ایجاد ترکیبات مضر میکنند.
نقطه دود عامل مهمی است که باید هنگام انتخاب روغن آشپزی سالم در نظر بگیرید. یکی از عواملی که این موضوع را تعیین میکند این است که یک روغن چقدر تصفیه شده است هرچه میزان تصفیه شدن بیشتر باشد، نقطه دود بالاتر است.
از آنجایی که روغن کانولا بسیار تصفیه شده است به این معنی که بسیاری از ناخالصیها و اسیدهای چرب آزاد آن حذف شده است نقطه دود بالاتری نسبت به روغنهای دیگر مانند روغن زیتون دارد.
این باعث میشود آن را برای سرخ کردن، پختن و سایر روشهای پخت با حرارت بالا ایده آل کند.
روغن کانولا دارای طعم بسیار ملایمی است که به آن امکان میدهد برای انواع کاربردهای آشپزی استفاده شود. علاوه بر این میتوان آن را به صورت سرد برای تهیه سسهای سالاد، دیپها و برای پخت و پز و سرخ کردن مواد غذایی بدون افزودن طعم اضافی به غذا استفاده کرد.
روغن کانولا به دلیل تولید جهانی آن بسیار مقرون به صرفه و در دسترس است.
بسته به محل زندگی شما معمولا میتوانید ۴ لیتر را با کمتر از نصف قیمت همان حجم روغن زیتون خریداری کنید.
روغنهای باکیفیتتر مانند روغن زیتون فرابکر به دلیل تکنیکهای پردازش ظریفتر و ماندگاری کوتاهتر هزینه بیشتری دارند.
بیشتر روغنهای کانولا که در خواربار فروشیها و فروشگاههای محصولات غذایی یافت میشود از نظر ژنتیکی اصلاح شده هستند.
با اصلاح ژنهای گیاه کلزا برای مقاوم شدن در برابر آفات، تولیدکنندگان میتوانند محصول بیشتری تولید کنند و در نتیجه محصولی مقرون به صرفه با ضایعات کمتر تولید کنند.
در حالی که این ممکن است به عنوان یک مزیت تلقی شود نگرانیهایی در مورد غذاهای تراریخته و اثرات آنها بر سلامتی به ویژه آلرژی، مقاومت آنتی بیوتیکی و سرطان وجود دارد.
علاوه بر این برخی از فرهنگها و مذاهب از مصرف محصولات تراریخته اجتناب میکنند، زیرا آنها به عنوان یک شکل غیر طبیعی غذا در نظر گرفته میشوند.
با این حال بیشتر تحقیقات نشان میدهد که غذاهای تراریخته برای مصرف بی خطر هستند و هیچ گونه عوارض جانبی برای سلامتی ندارند. از آنجایی که غذاهای تراریخته با استفاده از فناوری نسبتا جدید ایجاد میشوند تحقیقات طولانی مدت بیشتری مورد نیاز است.
با این وجود اگر تصمیم به اجتناب از غذاهای تراریخته دارید حتما روغن کانولایی خریداری کنید که دارای گواهی ارگانیک توسط وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) یا برچسب بدون GMO است.
بیشتر روغنهای مورد استفاده در صنایع غذایی بسیار فرآوری شده هستند و روغن کانولا نیز از این قاعده مستثنی نیست.
یک حلال شیمیایی به نام هگزان برای تمیز کردن روغن اضافه میشود. سپس یک فرآیند تصفیه، اسیدهای چرب آزاد و رنگهای نامطلوب را حذف میکند.
در حالی که این یک فرآیند ایمن در نظر گرفته میشود منجر به کاهش ویتامین E و محتوای اسید چرب آزاد میشود که ممکن است مزایای سلامتی روغن را کاهش دهد. روغنهای فرآوری شده همچنین دارای چربیهای امگا ۶ بیشتری هستند و مصرف نسبت بالایی از آنها ممکن است منجر به التهاب شود.
اگر به دنبال جایگزینی برای روغن کانولای بسیار فرآوری شده هستید میتوانید نسخه پرس سرد را امتحان کنید. این روش فرآوری به روغن اجازه میدهد تا اکثریت مواد مغذی خود را حفظ کند.
روغن کانولا به طور گسترده در سراسر جهان استفاده میشود. این روغن به دلیل مقرون به صرفه بودن و تطبیق پذیری آن به عنوان روغن پخت و پز محبوب است و معمولا در سسهای سالاد، محصولات فری و غذاهای سرخ شده یافت میشود.
این روغن منبع خوبی از چربیهای سالم بوده، اما به شدت فرآوری شده است که ممکن است ارزش غذایی آن را کاهش و اثرات سلامتی آن را تغییر دهد.
در صورت امکان سعی کنید روغن کانولای پرس سرد یا کمتر تصفیه شده را انتخاب کنید که هر دو بیشتر مواد مغذی و فواید اصلی این روغن را حفظ میکنند.
منبع:سومیتا