موفقیت با تقویت هوش‌فضایی

به گزارش مجله خبری نگار، در سال ۱۹۸۳، «هاوارد گاردنر» ۹ گونه از هوش را این‌طور تعریف کرد: «هوش منطقی-ریاضی، هوش زبانی-کلامی، هوش جسمی-جنبشی، هوش موسیقایی، هوش طبیعت‌گرا، هوش میان‌فردی، هوش درون‌فردی، هوش فضایی-دیداری و هوش هستی‌گرا». یکی از انواع ۹ گانه هوش که کمتر به آن توجه شده و می‌تواند سرعت دستیابی افراد به موفقیت را به طرز خیره‌کننده‌ای افزایش دهد، هوش فضایی است. در این مطلب، با این نوع از هوش، اهمیت و اصول تقویت آن و... بیشتر آشنا خواهید شد.

هوش فضایی یعنی چه؟

هوش فضایی به معنای قابلیت درک اشکال و تصاویر سه‌بعدی است. به طور معمول این قابلیت، متعلق به نیمکره (لوب) راست مغز است و شامل عمل دیدن می‌شود. شناخت تصویر، درک رابطه شکل و زمینه و همچنین سازمان دهی و مدل‌سازی ساختار یک ایده به صورت تصویری از قابلیت‌های هوش فضایی به شمار می‌آید. به هوش فضایی، اغلب «تفکر دیداری» هم گفته می‌شود.

مزایای تقویت هوش فضایی

افزایش هوش فضایی به رشد بسیاری از عملکرد‌های مغز از جمله بهبود تمرکز و حافظه، توانایی شناختی، تفکر هدفمندتر و خلاق‌تر شدن کمک می‌کند. افرادی که می‌توانند راه‌حل‌ها و الگو‌های حل مسئله را به خوبی درک و تجسم کنند، همیشه موفق‌تر از افرادی هستند که ناچارند تمام راه‌های ممکن را برای حل مسئله در عمل آزمایش کنند تا در نهایت بتوانند آن را مدیریت کنند.

دختر‌ها هوش‌فضایی بهتری دارند یا پسرها؟

اگرچه بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که مردان در انجام کار‌های فضایی، عملکرد بهتری نسبت به زنان دارند، اما به این معنا نیست که پسران همیشه از هوش‌فضایی بهتری از دختران برخوردار هستند. همچنین توجه به یک سری اصول، تاثیر قابل‌توجهی روی تقویت هوش‌فضایی دارد.

افزایش هوش‌فضایی از دوران کودکی

دانشمندان علوم مغز و اعصاب دریافته‌اند که مناطق خاصی در مغز که مسئول تفکر درباره موقعیت مکانی و روابط فضایی است، در سنین بسیار پایین یعنی در کودکی رشد می‌کند. در حقیقت، توانایی‌های فضایی در کودکان سنین پیش از دبستان می‌تواند عملکرد آینده‌شان را در یادگیری ریاضی در دبیرستان و دوره متوسطه پیش‌بینی کند. والدین می‌توانند به عنوان معلمان اول فرزندان، اصول تفکر فضایی را به کودکان خردسال و حتی کودکان نو پا آموزش دهند. نباید تصور کنیم که خیلی زود است که کودک نوپای ما با روابط فضایی آشنا شود. نشان داده شده است که نوزادان در ۴ ماهگی توانایی‌های مربوط به چرخش ذهنی را دارند. توانایی فضایی، قابل افزایش و بادوام است. کسانی که این مهارت‌های خود را در اوایل کودکی به دست می‌آورند، فرصت‌های بیشتری برای استفاده از آن برای کسب و سازمان‌دهی اطلاعات دیگری در طول زندگی خود خواهند داشت.

چه مشاغلی به هوش فضایی بالا نیاز دارد؟

شغل‌های معمار، نقاش، مجسمه‌ساز، طراح، گرافیست، فیلم ساز، شعبده باز، جهت یاب، فیزیک‌دان نظری، استراتژیست جنگ، مهندس مکانیک، طراح فضای داخلی، عکاس، طراح مد، دریانورد و خلبان از جمله مشاغل مناسب برای افرادی است که هوش فضایی قدرتمندی دارند.

چگونه می‌توان هوش فضایی را در کودکان بهبود بخشید؟

۱- از زبان مکانی (فضایی) در تعاملات روزمره استفاده کنید. کودکانی که می‌توانند از اصطلاحات و عبارات فضایی و مکانی بیشتری استفاده کنند، در انجام وظایف مربوط به درک فضایی بهتر عمل می‌کنند. می‌توانید به آن‌ها کمک کنید تا بین روابط مکانی و اشیای اطراف خود ارتباط برقرار کنند، مثلاً بگویید: «آیا آبنبات در داخل لیوان است یا بیرون از آن؟»، «فکر می‌کنی که اسباب‌بازی در زیر مبل است یا در پشت آن؟»، «من لیلی را آن طرف خیابان می‌بینم» و....

۲- حرکاتی را آموزش دهید و بچه‌ها را ترغیب کنید که از آن‌ها برای توضیح روابط فضایی استفاده کنند.

۳- به کودک بیاموزید که چگونه با استفاده از تخیل خود، تجسم سازی کند.

۴- بازی‌های تطبیقی مثلا لگو بازی، مکعب روبیک و تصاویر پازلی چندین تکه و دیگر جورچین‌های خلاقانه و شطرنج را انجام دهید.

۵- از کودک بخواهید به شکل بداهه داستان بگوید.

۶- اوریگامی و تمرین تا زدن کاغذ را با کودک تمرین کنید.

تقویت هوش فضایی در بزرگ سالی

احتمالا برای‌تان این سوال پیش آمده که آیا می‌توانم در بزرگ سالی هوش‌فضایی‌ام را تقویت کنم؟ بله! بازی‌ها و فعالیت‌های مختلفی برای تقویت هوش دیداری فضایی در بزرگ سالی وجود دارد. برای شروع می‌توانید مسیریاب‌ها را کنار بگذارید و بازی‌های استراتژیک را شروع کنید. به طور کلی، هرکاری که باعث استفاده بیشتر از حافظه شود، در تقویت هوش فضایی تاثیرگذار خواهد بود.

منبع: خراسان