انگ زدایی از مراجعه به روانشناس با مُسکن‌های انگیزشی

به گزارش مجله خبری نگار«من پیش روانشناس یا روانپزشک نمیام، شما می‌خواهید به من انگ دیوانگی بزنید.» نخستین جمله‌ای است که وقتی به فردی پیشنهاد مراجعه به روانشناس می‌شود بر زبان می‌آورد، گارد، مقاومت و سرسختی خاصی که حاضر است روز‌ها یا ماه‌ها را با درد روح و روان بگذراند، اما به روانشناس مراجعه نکند.

حال همین فرد با کوچکترین احساس درد، فورا به پزشک مراجعه می‌کنند و انواع دارو را مصرف می‌کند، اما وقتی مساله به روان و ویژگی‌های شخصیت افراد برمی گردد حاضر نیست برای سلامت روان خود کاری انجام دهد غافل از اینکه داشتن سلامت روان مقدمه سلامت جسم است.

سازمان بهداشت جهانی، انگ را نشانه‌ای از شرمساری، خجالت یا عدم تایید تعریف می‌کند که باعث می‌شود فرد طرد شود، علیه او تبعیض صورت گیرد و از مشارکت در حیطه‌های مختلف اجتماع محروم شود که مطالعات نشان می‌دهد نگرش‌های انگ‌آمیز به صورت گسترده و متداولی نسبت به افراد مبتلا به اختلالات سلامت روان وجود دارد.

موضوعی که دکتر کمال حیدری معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نشست خبری به مناسبت هفته سلامت روان، بر اهمیت انگ زدایی از اختلالات روانی تاکید کرد و گفت: یکی از موانع مهم عدم مراجعه مردم برای دریافت خدمات روانپزشکی، بحث انگ است که به دلایل فرهنگی و باور‌های غلط جامعه ما، برخی مردم مراجعه به روانپزشک را نوعی انگ اجتماعی می‌دانند که مانعی در دریافت خدمات می‌شود و همه ما ممکن است در بحران‌های مختلف دچار چنین مشکلاتی شویم و باید نگاه‌ها و کلمات بد در این مورد را از جامعه برداریم تا فرد بتواند به مشاور مراجعه کند.

مینو کرم پور عضو دبیرخانه کشوری گروه آموزشی مشاوران نیز روز پنجشنبه  اشاعه فرهنگ مراجعه به روانشناس و مشاور را یکی از راهکار‌های انگ زدایی از بیماران سلامت روان دانست و خاطرنشان کرد: برای پذیرش مطلب از سوی اقشار مختلف جامعه، فرهنگ سازی امری مهم و ضروری است؛ فرهنگ سازی که باید از بالا به پایین دیکته شود و مشوقی برای انجام آن در نظر گرفته شود.

وی افزود: طبق تحقیقات انجام شده، تنبیه هرگز مثمر ثمر نبوده و نیست بلکه تشویق باعث می‌شود که رقابت میان افراد برای انجام کار دوچندان شود.

عضو دبیرخانه کشوری گروه آموزشی مشاوران با تاکید بر اینکه یکی از راهکار‌های مراجعه افراد به روانشناس هم فرهنگ سازی و مساله تشویق و ترغیب تا بهبودی سلامت روان است، تصریح کرد: در این امر، توصیه افراد به همدیگر برای مراجعه به روانشناس چندان موثر نیست و محدودی از افراد را پوشش می‌دهد، اما استفاده از تبلیغات رسانه ای، ساخت فیلم و سریال در این زمینه و بیان تجربیات افراد شاخصی که به روانشناس مراجعه کرده اند برای گسترش فرهنگ درمان سلامت روان بسیار حایز اهمیت است.

کرم پور پخش سخنرانی‌های انگیزشی که فاصله بین نظریه پردازان و نوابغ را با افراد عادی پر می‌کنند در رسانه‌ها و فضای مجازی را یکی دیگر از راهکار‌های تشویق افراد برای مراجعه به روانشناس و انگ زدایی از این مراجعه عنوان و خاطرنشان کرد: بعلاوه تشویق کسانی که مراجعه می‌کنند و همچنین اجباری کردن آن در ادارات برای دو الی سه بار از جمله راهکار‌های فرهنگ سازی و به دنبال آن انگ زدایی است.

علی رحیمی روانشناس نیز در خصوص انگ زدایی از بیماری‌های روحی گفت: این انگ می‌تواند بار منفی شدیدتری هم داشته باشد که گاهی خطرناک است، یعنی به فرد کلماتی مانند جانی و دیوانه اطلاق شود به همین دلیل حتی اگر افراد به روانشناس و یا مشاوره روانشناسی مراجعه هم داشته باشند معمولا دوست ندارند این مساله را مطرح کنند.

وی درمورد این موضوع که اطرافیان برخی بیماران روانی تا مدتی متوجه علت تغییرات به‌وجود آمده در فرد بیمار نیستند و پس از آن نیز مراجعه به پزشک را عیب می‌دانند. باید اقداماتی در راستای انگ زدایی از بیمار انجام دهند، بیان کرد: رسانه‌ها در این زمینه نقش موثری دارند و می‌توانند با فرهنگسازی دید افراد را برای مراجعه به روانشناس تغییر دهند. در واقع باید به جامعه القا شود که مراجعه به روانشناس و روانپزشک به معنای بیماری نیست، حتی امروزه در برخی فیلم‌ها این موضوع عادی جلوه داده می‌شود، به گونه‌ای که شخصیت‌های معروف دنیا می‌گویند نیاز دارند که با یک روانشناس در تماس باشند.

رحیمی با تاکید بر اینکه به خانواده‌ها توصیه می‌کنم کلمه دیوانه را به راحتی به کار نبرند، یادآور شد: مراجعان بسیار جوانی دارم که می‌گویند والدین به ما می‌گویند که تو دیوانه ای، حتی در زوج‌های جوان هم این مساله دیده می‌شود، در حالی که از آن‌ها انتظار می‌رود با داشتن تحصیلات عالی به همدیگر برچسب نزنند.

هفته سلامت روان از ۱۸ الی ۲۴ مهر ماه با شعار «سلامت روان در جهان نابرابر» و «همکاری با یکدیگر برای ایجاد تغییر» برگزار می‌شود.

یکشنبه ۱۸ مهر ماه تحت عنوان «نقش سیاست‌گذاران در دسترسی عادلانه به خدمات سلامت روان»، دوشنبه ۱۹ مهر ماه به دلیل تاثیرات تحریم‌ها و همزمانی آن با کووید۱۹ با عنوان «نقش تحریم‌ها در نابرابری سلامت روان در پاندمی کرونا»، سه‌شنبه ۲۰ مهرماه نیز به دلیل ماهیت دو سویه خدمات سلامت روان، با عنوان «رابطه منصفانه ارائه دهندگان خدمات سلامت روانی با خدمت گیرندگان» نام‌گذاری شده است.

چهارشنبه ۲۱ مهر ماه به عنوان «تاثیر انگ بر نابرابری خدمات سلامت روان در جامعه» نامگذاری شده، زیرا یکی از موانع مهم عدم مراجعه مردم برای دریافت خدمات روانپزشکی، بحث انگ است که به دلایل فرهنگی و باور‌های غلط جامعه ما برخی مردم مراجعه به روانپزشک را نوعی انگ اجتماعی می‌دانند که مانعی در دریافت خدمت می‌شود.

پنج‌شنبه ۲۲ مهرماه نیز با عنوان «ضروریت توسعه عدالت اقتصادی در بهبود سلامت روان جامعه»، روز جمعه۲۳ مهر ماه «سواد سلامت روان و بهره‌مندی از خدمات» و شنبه ۲۴ مهر ماه نیز بر «نقش حاکمیت بر توانمندسازی افراد دارای معلولیت‌های جسمی» نامگذاری شده است.