شناسایی و ثبت بارکد DNA شتر دوکوهانه ایران

پژوهشگران مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران موفق به شناسایی توالی بارکد DNA شتر دوکوهانه ایرانی و ثبت مشخصات کامل زیستگاهی و مورفولوژیکی نمونه‌ها در پایگاه داده بارکد DNA تنوع زیستی جهانی (BoldSystem) به نام کشور ایران شدند.

به گزارش مجله خبری نگار، تنوع زیستگاهی در ایران، منجر به تنوع زیستی بی نظیر گیاهی و جانوری در کشور شده است. حفاظت از تنوع زیستی ایران از 50 سال پیش در کشور آغاز گردیده است. اما با این وجود سرعت انقراض گونه های جانوری در ایران بالا بوده و هر ساله لیستی از گونه های جانوری و گیاهی در معرض انقراض و یا تهدید ایران در لیست سرخ IUCN منتشر می شود.

لاله پارسا یگانه، عضو هیات علمی بانک مولکولی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران و مجری طرح بارکدینگ DNA گونه‌های جانوری ایران گفت: بارکدینگ DNA ابزاری مولکولی است که با استفاده از آغازگرهای استاندارد و تکثیر توالی 600 تا 800 نوکلئوتیدی از ژن سیتوکروم C اکسیداز I میتوکندریایی به طور گسترده جهت طبقه بندی تاکسونومیک گونه‌ها استفاده می‌شود. در سال‌های اخیر این روش برای مطالعه و دسته‌بندی گونه‌ها جهت اولویت‌بندی فعالیت‌های حفاظت تنوع زیستی، محبوبیت و عمومیت فزاینده‌ای یافته است.

پارسا یگانه ضمن تاکید بر لزوم ثبت علمی و بین المللی ذخایر زیستی و ژنتیکی کشور افزود: شتر دوکوهانه ایرانی یکی از گونه‌های مهم بومی در معرض خطر انقراض ایران با توزیع پراکندگی در شمال‌غرب ایران است، لذا با در نظر گرفتن کاهش شدید جمعیت آن، توجه بیشتر به این نژاد از دیدگاه حفاظت تنوع زیستی بسیار حائز اهمیت است.

وی خاطر نشان کرد: در پروژه مذکور که با همکاری بانک سلول‌های انسانی و جانوری مرکز صورت گرفت، با انجام مأموریت‌های نمونه‌برداری از 6 نفر شتر دوکوهانه ایران و انجام مراحل مختلف در پروژه‌های هم‌راستا در تولید رده‌های سلولی آنها با استخراج DNA میتوکندریایی، DNA  650 نوکلئوتیدی از ژن سیتوکروم C اکسیداز I مورد تکثیر و توالی‌یابی قرار گرفت. بعد از انجام آنالیزهای استاندارد بیوانفورماتیک، توالی بارکد DNA شتر دوکوهانه ایرانی با نام علمی Camelus bactrianus شناسایی و به همراه مشخصات کامل زیستگاهی و مورفولوژیکی نمونه‌ها در پایگاه داده بارکد DNA تنوع زیستی جهانی (BoldSystem) به نام کشور ایران ثبت گردید.

ایشان همچنین بیان  کرد: توالی ژن COI از 127 نمونه شتر دوکوهانه از کشورهای مغولستان، قزاقستان، چین و روسیه نیز در این پایگاه ثبت شده است که وجود شباهت بالای توالی بارکد DNA  به دست آمده از شتر دوکوهانه ایرانی با توالی‌های ثبت شده از شترهای آسیای میانه قرابت ژنتیکی و اجدادی این شترها را نشان داد.

براساس اعلام روابط عمومی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران، نتایج تحلیلی و اطلاعات تکمیلی این ذخایر ژنتیکی ارزشمند کشورمان در پایگاه داده www.boldsystems.org با نام علمی Camelus bactrianus  در دسترس محققان داخلی و خارجی قرار دارد.

منبع: ایسنا