مجله خبری-سبک زندگی نگار: بسیاری از افراد برای کاهش فشارهای روانی و یا مشورت گرفتن، دربارهی مشکلات، دغدغه ها، آرزوها و ... با دیگران گفتگو میکنند. گرچه این افراد پس از درد دل کردن احساس خوشایندی مانند سبکی و کاهش اندوه دارند، اما درد دل کردن با برخی افراد به جای سودمند بودن، میتواند زیان بار باشد، بنابراین زمان گفتن راز دلتان کمی صبور و محتاط باشید و با هر کسی درد دل نکنید.
باید بگوییم درد دل کردن اشتباه نیست. دردل کردن سبب میشود که از درد و ناراحتی شما کاسته شود و بتوانید بهتر تصمیم بگیرید، اما اگر با فرد درستی درد دل کنید. در دل با افراد غیر قابل اعتماد زندگی شما را بیشتر دچار چالش خواهد کرد.
شما نباید زمانی که به مشکلات برخوردید، سریعا آن موضوع را برای همه بازگو کنید بلکه باید در برخورد با مشکلات خویشتن دار باشید و در روابط خود با اطرافیان احتیاط کرده و هر کسی را محرم اسرار خود ندانید.
اگر شما به هر کسی اعتماد کنید و با او درد دل نمایید، شاید روزی او حرف هایتان را پخش و یا علیه خودتان بکار برد. بهتر است برای درد دل کردن حد و حدودی قائل شوید و سعی کرده زندگی خصوصی خود را خصوصی نگه دارید، با وجود این توضیحات بهتر است بدانید نظر ائمه در مورد درد و دل کردن چیست.
در جریان قرار دادن دیگران از وضع زندگی و مشکلات آن به نیت استفاده از یاری افراد مؤمن و دلسوز و یا بهره گیری از مشورتهای آنان، به خودی خود منع شرعی ندارد، اما در روایات توصیه شده است که انسان تا میتواند با بروز یک مشکل ساده، آنرا با دیگران در میان نگذارد و به راحتی دست نیاز به سوی دیگران دراز نکند.
امام علی (ع) میفرمایند:
شکیبائی بر مصیبتها و پوشاندن غمها از گنجهای نیکیها و خوبیها است. (صحیفة الإمام الرضا (ع)، محمد مهدی نجف، ص ۶۶ – ۶۷)
سه چیز از گنجهای بهشت است:پنهان کردن صدقه، گرفتاری و بیماری. (مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ۱، ص ۳۳۰)
اگر شخصی مشکلات خود را در نزد شخص کافر بیان نماید، مانند آن است که از خداوند شکایت کرده است. (سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، ص ۵۵۱)
امام صادق (ع) میفرمایند:
خدا رحمت کند آن بندهای را که ... از اظهار حاجت خودداری کند؛ زیرا درخواست از دیگران، هم موجب خواری در دنیا بوده و هم مردم او را بی نیاز نخواهند ساخت. (شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الأعمال، النص، ص ۱۸۳- ۱۸۴)
امام علی (ع) در نهج البلاغه فرموده است:
أَزْرَی بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ، وَ رَضِیَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ، وَ هَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَیْهَا لِسَانَه.
آنکه طمع را شعار خود سازد، خود را خوار ساخته و هر که پریشانحالی خویش با دیگران در میان نهد، تن به ذلت داده است و کسی که زبانش بر او فرمان راند، بی ارج شود.
از کلام امام علی (ع) استنباط میشود طمع سبب خواری انسان شده پس انسان باید قناعت را در پیش گیرد و در دومین نکته امام میفرماید:
«کسی که سفره دل خویش را (نزد این و آن بدون هیچ فایده) باز کند (و مشکلات خود را فاش سازد) رضایت به ذلت خود داده است» ; (وَ رَضِیَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ).
پس طرح مشکلات نزد کسانی که هیچ گونه توانایی بر حل آن ندارند اثری جز ذلت و سرافکندگی انسان نخواهد داشت، بنابراین در بروز مشکلات باید خویشتن دار بود و لب به شکایت نگشود.
همچنین امام (علیه السلام) در جمله سوم میفرماید:
«کسی که زبانش را بر خود امیر سازد شخصیت او تحقیر میشود» ; (وَهَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَیْهَا لِسَانَهُ).
یعنی کسی که سخنانش از کنترل عقل و فکر خارج میشود و هرچه بر زبانش میآید را میگوید و سخنان او از فکر و عقل و تقوا سرچشمه نمیگیرد.
با توجه به سخنان امام علی (ع) نباید تا مشکلی برایمان پیش آمد، آن را باز گو کنیم، اما اگر فکر کنیم نیاز به مشورت داریم، میتوانیم با افراد قابل اعتماد و راز دار مشورت نماییم.
در درد دل هرگز نباید مسائل خصوصی مطرح شود و شما باید با فردی مشورت کنید که دلسوز و راز دار باشد و مشکلات شما را پخش نکند و اگر روزی روابطتان تیره و تار شد، از درد دل شما بر علیه تان استفاده نکند.
برای درد دل و مشورت کردن بهتر است از افرادی که معتمد ما هستند کمک بگیریم و صحبت با مشاورانی که دارای تجربه کافی هستند، بهترین گزینه برای درد و دل کردن خواهد بود. درد دل کردن با این افراد روش مناسبی برای مشورت کردن در اموری است که شاید با هم فکری دیگران بتوان راه حل مناسبی برای مشکل خود پیدا کنید.
در اسلام و روایات به حفظ آبروی مومن تاکید فراوانی شده است پس اگر فردی با شما موضوعی را مطرح نمود و باید امانت را به بهترین نحو نگه داریم.
امام صادق علیه السلام:
إفشاءُ السِّرِّ سُقوطٌ
فاش کردن راز مایه سقوط است. (تحف العقول:۳۱۵)
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم:
اِنَّ حُرمَهًْ عِرض المُؤمِنِ کَحُرمَهًْ دمِهِ و مالِهِ
حرمتِ حیثیت و آبروی مؤمن همانند حرمتِ جان و مال او است. (لئالی الاخبار، ج ۵، ص ۲۲۶)
الإمامُ الباقرُ علیه السلام:
و اللّه، إنَّ أحَبَّ أصحابِی إلَیَّ أورَعُهُم و أفقَهُهُم و أکتَمُهُم لِحَدیثِنا.
به خدا قسم محبوبترین یارانم نزد من، پرهیزگارترین و فقیهترین آنها و کسی است که نسبت به سخنان ما راز دارتر باشد. (الکافی:۲/۲۲۳/۷)
در نامهی حضرت علی (علیه السلام) به مالک اشتر به عنوان حاکم جامعه، امیرالمومنین این طور میفرماید:
مالک! از همه بیشتر از کسی بترس که عیب مردم را نزد تو بازگو میکند. همهی مردم عیب دارند. حاکم باید قبل از همه عیبها را بپوشاند. حتی عیوبی از مردم که آشکار میشود حاکم موظف به رفع و رجوع آن است. عیبهای پنهان نیز حسابش با خداست.